De Ministerraad keurde vandaag de hervorming van het Goederenrecht goed. Voor het eerst krijgen burenrelaties een prominente plek en wordt de mogelijkheid gecreëerd om preventief op te treden bij risico op ernstige burenhinder.  

Het Goederenrecht doorkruist onze samenleving dagelijks. Het bevat de regels inzake eigendom, mede-eigendom, vruchtgebruik, erfdienstbaarheden, erfpacht, opstal, enz. Het probleem was echter dat het huidige Goederenrecht gericht was op de landbouwsamenleving van de vroege 19e eeuw. Een modernisering drong zich dan ook op.  

Een eerste groot verschil met die landbouwsamenleving is dat we vandaag veel meer dan toen samenleven met buren. Zo krijgen relaties tussen buren een duidelijke plaats in het Boek over goederenrecht. Dit onderdeel Burenrelaties bundelt en moderniseert de wettelijke bepalingen. Veroorzaakt uw buurman overlast? Dan moet u vandaag de vele vonnissen en arresten daarover doorploegen. U wilt weten of uw buurman moet bijdragen voor een afsluiting? Dat staat vandaag heel onduidelijk omschreven. Een discussie over een natuurlijke omheining? Vandaag te vinden in het Veldwetboek. Deze hervorming van het Goederenrecht bundelt nu alle burenproblematieken in één hoofdstuk.  

Binnenkort zal het ook mogelijk worden om preventief actie te ondernemen indien zich een ernstig risico op burenhinder voordoet. Een muurtje van uw buur dreigt in te storen op uw woning? Dan zal u reeds stappen kunnen ondernemen vooraleer het muurtje instort en een conflict kan escaleren.  

Erfpachtrecht en Opstalrecht worden steeds vaker gebruikt in het kader van sociale huisvesting, publiek-private samenwerking, publieke infrastructuurprojecten, projectontwikkeling, enz. Denk maar aan een kinderdagverblijf op grond van de gemeente of een openbare parking onder een bedrijf van een particulier. Beide rechten werden echter amper hervormd sinds 1824. Deze hervorming maakt het erfpacht- en opstalrecht functioneler voor onze huidige samenleving. Zo wordt een stapeling van volumes boven en onder elkaar meer mogelijk, waardoor minder geraakt wordt aan de steeds schaarsere vrije ruimte. Uiteraard zonder te raken aan de nodige transparantie voor de samenleving.  

Op het vlak van Vruchtgebruik verandert er dan weer heel wat in de verhouding tussen eigenaar en vruchtgebruiker. Samenwerking wordt het codewoord. Stel dat een vrouw het vruchtgebruik krijgt over een woning na het overlijden van haar partner. Haar (stief)zoon is dan weer blote eigenaar van het pand sinds dat overlijden. Bij grote werken aan de woning, bijvoorbeeld een nieuw dak, wordt die kost vandaag volledig richting de eigenaar geschoven. Deze hervorming van het Goederenrecht bepaalt dat in de toekomst de werken in overleg gebeuren en de kost naar verhouding gedeeld zal moeten worden.  

Het nieuwe Goederenrecht maakt ook de invoering mogelijk van een Bewindsfiguur (fiducie). Via die bewindsfiguur zal vermogen kunnen worden afgesplitst. Denk bijvoorbeeld aan ouders die een deel van hun vermogen afsplitsen en onder bewind plaatsen om de toekomst van hun kind met een  zorgvraag veilig te stellen. In het ontwerp wordt ervoor gekozen om enkel professionelen die reeds goederen of gelden van derden onder zich hebben als bewindvoerder te laten optreden.  

Minister Geens: “De burger staat centraal bij de hervorming van het Burgerlijk Wetboek. Zo zal het nieuwe Goederenrecht burenrelaties op een duidelijke manier regelen, wat geschillen moet voorkomen. Komt het toch tot een conflict, dan zorgt de hervorming voor meer transparantie en een grotere toegankelijkheid voor zowel de burger als de vrederechter.”