Koen Geens (CD&V): Mevrouw de voorzitster, mijnheer de eerste minister, ik heb drie keer goed nieuws voor u. Eerste goed nieuws, de eerste vraag gaat niet over corona of over relance.
Tweede goed nieuws, er is een dame, Stephanie Kelton - dat het een dame is, mag u gelukkig maken - die een boek heeft geschreven over de moderne monetaire theorieën, waarin ze zegt dat de mythe van de staatsschuld moet worden doorprikt. Na Keynes en Friedman is er eindelijk een vrouw die ons de waarheid is komen vertellen.
Alleen, zegt zij, is er muntsoevereiniteit en rentesoevereiniteit nodig. Dat hebben we niet echt in België. We moeten ook de inflatie en de werkloosheid onder controle houden.
Derde goed nieuws, er is groot vertrouwen van de consumenten en de ondernemers. De groei wordt spectaculair dit jaar. De faillissementen zijn niet catastrofaal. De arbeidsmarkt trekt aan.
Maar, er zijn slechte cijfers voor de komende jaren. Het lopende tekort daalt even maar stijgt naar het einde van de legislatuur naar 5,6 %. De schuld die wij samen aan 99 % hadden gekregen zou naar 120 % en meer gaan. Iedereen is bang voor inflatie. Ik was jong toen de inflatie 13 % bedroeg en de rentevoet ook 13 % was. Vandaag leven we eigenlijk bij gratie van een heel lage rentestand. Dat weet iedereen die de begroting kent.
Mijn vragen zijn tweeërlei.
Hoe gaat de regering op middellange termijn het lopende tekort proberen aan te zuiveren, zowel interfederaal, er zit immers een kwart bij de deelstaten, als federaal, op het vlak van zorg, pensioen en invaliditeit? Gaat u een fiscale hervorming kunnen doorvoeren? Wat doet u met de arbeidsmarkt en met de werkzaamheidsgraad?
Mijn tweede vraag is misschien nog meer koffiedik kijken, maar toch interessant aangezien u op de eerste rij zit. Wat doet Europa? Wat doet de ECB? Wat gaat men doen met het stabiliteits- en groeipact en met de excessive deficit procedure? Dank u wel, premier, ik kom na uw antwoord bij u terug.
Eerste minister Alexander De Croo: Mijnheer Geens, de evaluatie die het IMF gemaakt heeft van ons land is iets wat wij steeds met heel veel interesse bekijken. Het IMF is positief over de manier waarop wij de vaccinatiecampagne hebben aangepakt en het een evenwicht dat wij hebben kunnen vinden tussen het vrijwaren van de gezondheid en het zo goed mogelijk openhouden en heropenen van onze economie. Als we de groeivoorspellingen van het IMF, die vergelijkbaar zijn met die van de Nationale Bank, zes maanden geleden gekregen hadden, dan zouden we daar absoluut voor willen tekenen hebben.
De staatsschuld is een realiteit, ze is niet iets wat vanzelf zal verdwijnen en in mijn ogen kan ze ook niet gebagatelliseerd worden. Ik ben het dan ook absoluut niet eens met de nieuwe monetaire
theorie. Wij zullen een budgettair beleid voeren op de wijze die in het regeerakkoord heel duidelijk werd aangegeven. We zullen de sanering namelijk koppelen aan de groei. Daarbij zullen we enerzijds bekijken in hoeverre de economie zich hersteld heeft ten opzichte van de situatie vóór 2019 en anderzijds zullen we nagaan hoe sterk de groei is. Als er veel groei is, dan biedt dat ons de gelegenheid om buffers aan te leggen. Die buffers moeten ons op korte termijn helpen om de groei van de staatsschuld te stabiliseren en op middellange en lange termijn om de staatsschuld te doen afnemen.
Men moet er immers voor zorgen dat ons land enige marge heeft als er een nieuwe crisis opduikt. We moeten buffers hebben om met een nieuwe crisis te kunnen omgaan. Op dat vlak volg ik de theorie die u daar aanhaalt absoluut niet, want die zou stellen dat men zich daar eigenlijk niet op moet voorbereiden.
Structurele hervormingen zijn van fundamenteel belang, het IMF legt wat dat betreft de vinger op de pijnpunten in ons land. We hebben vandaag een te lage activiteitsgraad, vandaar dat we ook inzetten op hervormingen binnen de arbeidsmarkt om de werkgelegenheidsgraad te doen stijgen.
Ik wil nog een zaak zeggen over het Stability and Growth Pact, het SGP, dat wordt besproken door Ecofin en de Eurogroep. Minister Van Peteghem voert daar het woord voor ons land.
De positie van ons land ter zake is dat men het SGP niet zomaar moet laten verdwijnen. Wij moeten het kind niet met het badwater weggooien. Dat de general escape clause die geldt voor 2022 tijdelijk moet zijn, lijkt mij de evidentie zelf, maar Europa moet ook nadenken over de manier waarop het SGP kan worden aangepast om ervoor te zorgen dat het economisch herstel zo veel mogelijk wordt geboost, bijvoorbeeld met investeringen, terwijl men er tegelijkertijd ook voor zorgt dat het deficit klein wordt gehouden en de schuld afneemt. Dat is voor mij een essentiële discussie die in Europa zo snel mogelijk moet plaatsvinden en die ook voor ons land zeer belangrijk is.
Koen Geens (CD&V): Mijnheer de eerste minister, Churchill die Stephanie Kelton zeker zou hebben omhelsd en daarna met een bliksemwoord zou hebben gedood, heeft gezegd: hoe langer men in de geschiedenis terugkijkt, hoe verder men kan vooruitkijken.
Ik kan nog niet zo lang terugkijken, maar dat begint wel te komen. Toen wij samen minister waren in de regering-Di Rupo, is de schuldencrisis gevolgd op de bankencrisis. Toen wij samen in de regering-Michel zaten, is de migratiecrisis gevolgd op de terreurcrisis.
Mijn angst is dus dat deze eerste crisis bijna automatisch door een tweede zal worden gevolgd, wat doorgaans niet het geval is in de Verenigde Staten. Daar is men na de bankencrisis niet in een schuldencrisis gevallen door de grotere muntsoevereiniteit. Daar is men door de terreurcrisis niet in een migratiecrisis gevallen door een andere geografische ligging.
Hoe gaat u vermijden dat dit opnieuw gebeurt? Dat kan alleen door voldoende lang vooruit te kijken. Wat u zegt over het Stability and Growth Pact stelt mij niet helemaal gerust, want Europa zal uiteraard de schouders ophalen op korte termijn, omdat het met Italië enzovoort niet anders kan.
Mijn grote angst is de inflatie en de rente. Wij hebben vandaag een renteschuld die ronduit belachelijk is. Als die toeneemt, dan zijn wij de klos.
Ik smeek de hele regering om voldoende lang vooruit te denken, zodat er geen tweede crisis komt na de eerste. Op ons kunt u rekenen.
L'incident est clos.