Je doet aan politiek in het algemeen belang. Het is zoals vele bezigheden geen beroep, maar een roeping, waarvoor de grootste onafhankelijkheid is vereist: je moet werken alsof je leven ervan afhangt, maar het gaat niet over jou. Het gaat over het belang van al je medeburgers waarvoor je je goed en snel dienstbaar wil maken, om op zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk positief verschil te maken.

Het moet dus snel gaan, want je zit op een schietstoel, dat weet je op voorhand. Je geniet nú van het maatschappelijk vertrouwen als verkozen mandataris of lid van de uitvoerende macht. Met alle gevolgen van dien: valt dat vertrouwen morgen weg, dan is het gedaan, tijdelijk of definitief.

Als verkozene kan je je zetel verliezen bij de volgende stembusslag, als burgemeester, schepen of minister kan je tot ontslag worden gedwongen, ook al heb je helemaal geen fout aan het incident dat zich voordoet. Ook al ben je niet aansprakelijk, je bent verantwoordelijk, politiek verantwoordelijk. Maar als je te snel opstapt, lijdt de lange termijn daar mogelijks onder. Timing is dus ook daar of the essence. Ik zat zes jaar op Justitie, dat is meer dan lang genoeg, maar kreeg minder dan twee jaar op Financiën, dat was te kort.

Voor de politicus is de korte termijn uiteraard een kwestie van overleven. Maar voor de maatschappij is de lange termijn veel belangrijker: geen spektakel dus, maar het veel belangrijker vraagstuk van goed en duurzaam samenleven. De publieke zaak is niet gediend met korte termijndenkers. Je inzicht mag voortschrijdend zijn, enkel de gekken veranderen nooit van gedacht. Maar wie ernstig nadenkt en studeert mag niet van opinie veranderen als een windhaan, ondanks de druk van de publieke opinie of van private of publieke lobbying.

Vervelend is dat een publieke functie je ook publiek bezit maakt, en men bijna alles van je mag zeggen en schrijven, ook als men je persoonlijk helemaal niet kent. Kritiek vergt ook geen dossierkennis, een schot uit de losse heup volstaat. Voor jezelf is dat niet zo leuk, maar het is een op voorhand gekend gevolg van je eigen keuze. Al kan het behoorlijk heftig zijn en je als mens stevig pijn doen, de vrijheid van meningsuiting en van pers zijn essentieel. Voor je gezin en nabije omgeving kan het niettemin vreselijk zijn. Je partner moet naar haar/zijn werk, je dochter of zoon naar school. En als het stil wordt op het ogenblik dat zij de kring vervoegen, weten ze genoeg.

Het ‘publiek bezit’-gevoel is niet anders in de wereld van de sport, de muziek, de televisie... De wereld van de BV’s, zeg maar. Hoe pakweg Remco Evenepoel op zijn leeftijd (22) al moet omgaan met pers en publiek, is voer voor psychologen. Om nog te zwijgen van de doodsangsten die de partner van een renner bij een tuimelperte moet doorstaan. Wanneer ik het even moeilijk kreeg met in mijn ogen ongerechtvaardigde kritiek, dacht ik dus meestal aan jonge sportmensen. En ik ging wat zwemmen, fietsen of lopen. Toegegeven, soms ook enkel wandelen.