Minister van Justitie Koen Geens bezocht tijdens zijn werkbezoek in Verenigde Staten (VS) de Immigrations and Customs Enforcement (ICE) en de Drugs Enforcement Administration (DEA) om de internationale samenwerking in drugsbestrijding te benadrukken en de band nog dieper aan te helen. Drugs is immers een wereldwijd probleem. In het kader van het Stroomplan was die informatie-uitwisseling erg nuttig. Verder benadrukt de minister dat er havenprocureurs komen.  

De haven van Antwerpen, de tweede grootste van Europa, strekt zich uit over twee arrondissementen. Maar arrondissementsgrenzen kunnen niet leiden tot een verschillende behandeling van dossiers. Daarom komt er een team van ‘havenprocureurs’. Vijf gespecialiseerde substituten van het parket van Antwerpen zijn nu ook bevoegd gemaakt om op te treden in Oost-Vlaanderen. Binnenkort zullen magistraten van Oost-Vlaanderen ook in Antwerpen kunnen optreden. Op die manier zal alle havencriminaliteit door één team van procureurs worden behandeld. Dit gaat dan vooreerst om de behandeling van de in- en doorvoer van cocaïne, maar ook wat betreft de vervolging van de ondersteunende fenomenen, zoals witwassen en  gewelddadige afrekeningen. Deze procureurs staan ook in voor de geïntegreerde samenwerking met de verschillende diensten en overheden. Daarbij aansluitend zal de Rechtbank van Antwerpen exclusief bevoegd worden gemaakt om de havencriminaliteit te behandelen  

De Amerikaanse verbindingsofficieren in België zullen bij verdachte ladingen onmiddellijk contact nemen met het Belgisch gerecht en de politie. Zo werd er in maart 2017 een lading drugs van 1,832 kilogram onderschept komende van Ecuador. Vorige maand nog werd er 357 kilogram in beslag genomen komende van Ecuador en op weg naar Groot-Brittannië. 90 procent van de onderzoeken die de Amerikaanse diensten doen in Europa zijn terug te brengen op de haven van Antwerpen. In 2016 werd er 30 ton cocaïne in beslag genomen, in 2017 nam dit cijfer enkel toe met een inbeslagname van 42 ton cocaïne.  

Er zijn samenwerkingsakkoorden afgesloten tussen het federaal parket, de federale politie en tal van landen waar cocaïne wordt geproduceerd of verscheept naar Antwerpen.  Er werden akkoorden afgesloten met Colombia, Peru en Brazilië. Een akkoord met Ecuador en Panama is in onderhandeling. Deze akkoorden zullen toelaten om snel informatie uit te wisselen over schepen, bemanning en lading, over onderschepte of verdachte transporten en geldstromen. Ook de samenwerking met Nederland wordt uitgebreid. Er wordt een overleg tussen justitie en politie van België en Nederland in het leven geroepen en verbindingsambtenaren aangesteld.  

De Amerikaanse partners gaven aan dat drugsbestrijding nooit op zichzelf staat maar gepaard gaat met andere criminaliteit. Net zoals in België passen ze het ‘follow the money’ principe toe: de criminelen pakken daar waar het pijn doet, in hun portemonnee, is de weg vooruit. Vorige week nog meldde het parket in Limburg dat er 11 miljoen euro in beslag werd genomen bij cocaïnedealers.  

De aanpak speelt zich af in twee werelden: de reële wereld met inbeslagnames en de virtuele wereld waar men op zoek gaat naar de geldstromen en online verkoopplaatsen. De aanpassingen aan de bijzondere opsporingswet om in de virtuele wereld zoekingen te kunnen organiseren kwam dan ook geen seconde te laat.  

De VS van hun kant toonde zich tevreden dat er een wetsontwerp over burgerinfiltratie in de pipeline zit. Wanneer een Amerikaanse burgerinfiltrant in het kader van een lopend onderzoek zou moeten meevaren op boot naar België in het kader van een drugsonderzoek, dan is deze persoon via de wet op de burgerinfiltratie juridisch beschermd.  

De HSI heeft 4 verbindingsofficieren in België. De DEA heeft 8 verbindingsofficieren in België en hun Brusselse antenne stuurt de samenwerking aan met de 15 andere Europese antennes van de DEA.  

Koen Geens: “Ik wil niet naïef doen over de problemen die zich stellen met de invoer van drugs via de haven van Antwerpen. Dit zal een maatschappelijk probleem zijn van alle tijden. Dat neemt niet weg dat we de criminele organisaties pijn kunnen doen door op zoek te gaan naar hun geldstromen. Alleen door intens samen te werken met de internationale partners die dezelfde problemen kennen als ons, zoals de toegang tot digitale gegevens, is er kans op slagen. Maar laat ons vooral ook niet uit het oog verlezen dat preventie het beginpunt moet zijn en niet het sluitstuk van de veiligheidsketen.”