Minister van Justitie Koen Geens is op werkbezoek in New York City (NYC) en bracht een bezoek aan de NY Police Department (NYPD) met het oog op de komende ontmoeting met de conferentie van burgemeesters in Brussel naar aanleiding van de rellen. Politie Commissaris, James O’Neill, verantwoordelijk voor de volledige politiezone over de stad en de Minister wisselden van gedachten over eenheid van commando over meerdere zones en de nabijheidspolitie.  

Eenheid van commando

De Politiecommissaris wordt aangesteld door de burgemeester en hij bepaalt de strategie om de criminaliteit in de stad, NYC telt zo’n 11 miljoen inwoners, aan te pakken. Hij leidt een korps van 54.000 mensen waarvan 36.000 politieagenten en 18.000 mensen met een administratief statuut. Hoewel er verschillende grote districten bestaan en daaronder 123 zones met verschillende commissarissen en ondercommissarissen draagt hij de eindverantwoordelijkheid van het politiebeleid in de stad. Allen werken onder hem en samen in voor de veiligheid van hun stad.  

Koen Geens: “Deze wereldstad slaagt er in om met eenheid van commando de veiligheid van de mensen te garanderen. Uiteraard blijven er verschillende zones bestaan, maar de essentie is dat het politiewerk niet stopt aan de grens van een zone. Door één man verantwoordelijk te maken voor het politioneel beleid in de stad zoekt hij de meest optimale werking van alle diensten.”  

Nabijheidspolitie

Onmiddellijk bij zijn aanstelling in 2014 stelde O’Neill de nabijheidspolitie in. Een patrouille moet nu samenwerken met de burgers die zij beschermen. Agenten worden week na week op dezelfde plaatsen ingezet en op dezelfde uren. Zo leren ze de buurt grondig kennen en kunnen ze ten dienste staan van de gemeenschap. Meer dan de helft van de zones werkt momenteel op deze manier.  

Ook burgemeester Bill De Blasio neemt initiatieven die de politie dichter bij de mensen brengt. In 2014 liepen de raciale spanningen hoog. Politie mocht verdachten steeds ondervragen, fouilleren en vasthouden zonder een geldig  vermoeden van schuld (“without a probable cause”). Er werd een nieuwe maatregel ingelast waarbij politieagenten bodycams moeten dragen. Het is in dat perspectief dat di Blasio het gebruik van bodycams promoot. Hij beschermt de politie tegen geweld door burgers, maar de bodycam beschermt evengoed de burgers die het slachtoffer worden van geweld door politie.    

Resultaat

Deze aanpak van de Politiecommissaris en de burgemeester levert het volgende resultaat op: in de eerste helft van 2017 zijn de schietpartijen met 30 procent gedaald. Het percentage moorden is daardoor historisch laag in NYC en het aantal ondervragingen, fouilleringen en vasthoudingen liep terug van 685.724 in 2011 naar 22.929 in 2015.  

Koen Geens: “De top van de politie kiest er resoluut voor dat de agenten op straat dicht bij de mensen moeten staan. De initiatieven in NY tonen aan dat bestuurlijke handhaving niet leidt tot absolute willekeur. Die bestuurlijke handhaving is enkel mogelijk als de principes van de rechtsstaat gehandhaafd blijven. Geen willekeurige aanhoudingen en het gebruik van bodycams hebben op 5 jaar geleid tot een herwonnen vertrouwen in de politie en het gelooft dat zij er echt zijn voor de gemeenschap. Dat is broodnodig om agressie, rellen en uiteindelijk criminaliteit te voorkomen.”