Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) laat moskeeën uitgebreider doorlichten op veiligheidsrisico's. Daarmee zet hij Vlaams minister Homans onder druk. Zij weigerde twintig moskeeën te erkennen wegens een gebrek aan informatie. Komt zij nu wel in beweging?

Moskeeën die zich houden aan de regels moeten zo veel mogelijk erkend worden, vindt Geens. Op die manier heeft de overheid zicht op wat er gebeurt in de gebedshuizen en ontstaat er wederzijds vertrouwen. Radicale elementen kunnen op die manier sneller gedetecteerd worden. Bovendien: aan de erkenning hangt ook een financiering vast. Zo zijn moskeeën niet meer afhankelijk van geld (en invloed) uit landen zoals het oerconservatieve Saudi-Arabië.

Alleen is het niet Geens, maar de gewesten die de erkenning uitreiken. Vlaams minister voor Integratie Liesbeth Homans (N-VA) houdt de erkenning van twintig moskeeën tegen, ondanks een positief advies van Staatsveiligheid, dat onder Geens valt. "Ik beschik over onvoldoende informatie", stelde ze in april nog. "Op veiligheid doe ik geen toegevingen."

Completer beeld

Geens was toen al bezig om de doorlichting van gebedshuizen op punt te stellen en heeft nu een omzendbrief klaar. Tot nu toe werd er enkel een advies aan Staatsveiligheid gevraagd. Nu zullen ook de federale en lokale politie, de militaire inlichtingendiensten en het Centrum voor Dreigingsanalyse (OCAD) hun informatie samenleggen. Tegelijk leveren de Dienst Vreemdelingenzaken en zelfs de diensten van Financiën hun input.

Op die manier ontstaat er een completer beeld van het gebedshuis dat een erkenning heeft aangevraagd. Voor alle duidelijkheid: de regels gelden voor alle geloofsgemeenschappen, niet alleen voor de islam. Maar gezien de opkomst van het moslimradicalisme staat de erkenning van de moskeeën wel in het politieke brandpunt.

Zo zet Geens Homans onder druk. Kan ze met die uitgebreidere informatie de erkenningen nog blijven weigeren? Bovendien, de federale regeringsleden die mee in bad worden getrokken, zijn allemaal partijgenoten van Homans: Jan Jambon (politie, OCAD), Steven Vandeput (Defensie), Theo Francken (DVZ) en Johan Van Overtveldt (Financiën). N-VA moet met andere woorden kleur bekennen.

"Brussel heeft intussen drie moskeeën erkend, ook in Wallonië waren er geen bezwaren bij het oude systeem", zegt Geens. "Ik hoop dat het Vlaams Gewest nu ook zijn verantwoordelijkheid neemt. Ik verwacht een duidelijk signaal van Homans. De nieuwe procedure vraagt een inspanning van veel verschillende diensten en die zet ik niet zomaar allemaal in gang."

Gelaten reacties

Homans kaatst de bal terug. "De omzendbrief verandert niets aan de lopende dossiers", laat ze weten via haar woordvoerder Toon De Bock. Ze geeft aan dat het federale veiligheidsadvies maar één aspect is in de hele erkenningsprocedure. Ook Vlaanderen legt zijn criteria op. Die gaan bijvoorbeeld over de manier waarop het gebedshuis is geïntegreerd in de lokale gemeenschap.

Homans stelt zich nu vragen bij die criteria en de naleving ervan. Ze heeft daarom een onderzoek bevolen. Zolang daar geen resultaten van zijn, neemt ze geen nieuwe beslissingen. De uitbesteding van het onderzoek is net afgerond. Vanaf 1 november kan het worden opgestart en het zal een jaar duren. Met andere woorden: minstens tot eind volgend jaar zal geen moskee erkend worden.

Op het terrein wordt gelaten gereageerd. "We voldoen aan alle voorwaarden en leven de wetten na", zegt de voorzitter van de Vilvoordse moskee, een van de twintig die wachten op erkenning. "Bij een erkenning wint iedereen. Niet alleen de moskee, maar ook de gemeenschap. Extra screening mogen ze altijd doen. Maar binnenkort nog eens een nieuwe aanvraag indienen? Als het echt nodig is, maar ze kunnen niet met onze voeten blijven spelen."

ROEL WAUTERS EN BRUNO STRUYS