Dat het aantal zaken bij de rechtbank van koophandel scherp is gedaald, is te danken aan een nieuwe regeling. Die maakt het mogelijk uitstaande schulden in te vorderen via een administratieve procedure in plaats van door een gerechtelijke uitspraak. Binnen enkele weken kunnen betalingen juridisch worden afgedwongen, zonder tussenkomst van een rechter. De nieuwe procedure is sneller, eenvoudiger en goedkoper. Ze is een onderdeel van de potpourri-wetgeving van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) en trad in juli vorig jaar in werking.

'Ik had niet verwacht dat de daling zo groot zou zijn', zegt de Gentse advocaat Jeroen De Man, die de cijfers van alle Vlaamse griffies opvroeg. 'Dat de nieuwe regeling zo'n grote impact heeft, zelfs zonder dat er veel ruchtbaarheid aan gegeven is, kunnen we ­alleen maar toejuichen.'

In feite had de daling nog groter kunnen zijn. Want in sommige rechtbanken ging het aantal nieuw aangespannen zaken met wel 70 procent naar beneden. 'Niet alle rechtbanken zetten de partijen er actief toe aan om de nieuwe procedure toe te passen', legt De Man uit. 'Waar dat wel gebeurt, zien we de spectaculairste dalingen'. In de rechtbank van Kortrijk is de daling het sterkst. Maar ook Gent, Dendermonde en Turnhout springen eruit, blijkt uit de cijfers die De Man opvroeg. De daling heeft betrekking op het aantal nieuwe zaken in de maanden januari en februari, vergeleken met dezelfde maanden een jaar eerder.

Onvoldoende bekend

Het actieve beleid bestaat erin dat rechtbanken het aanspannen van onnodige rechtszaken financieel afstraffen. Dat gebeurt door de kosten van een procedure standaard toe te wijzen aan de eisende partij, zelfs als die in het gelijk is gesteld. Dat ontmoedigt advocaten om naar de rechter te stappen, en stuitte aanvankelijk op weerstand bij een deel van de advocatuur.

De daling van de werklast betekent dat er meer middelen kunnen worden ingezet om de bestaande achterstand weg te werken. Daardoor kan Justitie sneller werken.

De Man betreurt dat de wet nog altijd onvoldoende bekend is bij ondernemers en bedrijven. Hij legt zich toe op de administratieve invordering van onbetwiste schulden en heeft onder de naam unpaid.be een internetplatform opgericht om de procedure volledig online af te handelen. 'We kunnen niet klagen over de belangstelling', zegt hij. 'In enkele maanden tijd hebben we al honderden dossiers afgehandeld. Maar veel ondernemers zijn verrast, als ze horen dat dit mogelijk is.'

Ruben Mooijman