Het insolventierecht wordt aangepast. Binnenkort is het ook van toepassing op vrije beroepen.

Van onze redacteur Ruben Mooijman

BrusselHet ziet ernaar uit dat beoefenaars van vrije beroepen, zoals advocaten, architecten of notarissen, binnenkort failliet kunnen gaan. Dat is een van de hervormingen van het insolventierecht, die binnenkort aan de Kamer zullen worden voorgelegd. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wil het recht op dit gebied moderniseren en samenhangender maken. Het recht wordt ook aangepast om een volledig elektronische procedure van een faillissement mogelijk te maken. 'Een performante en voorspelbare ­insolventiewetgeving is een troef voor elk land', argumenteert Geens in de memorie van toelichting.

Centraal in het insolventierecht stond tot nu toe het begrip 'handelaar'. Maar dat is een achterhaald concept, zegt advocaat Stan Brijs van het kantoor NautaDutilh, die net als zijn collega ­Sophie Jacmain lid was van de werkgroep die de minister adviseerde. 'Het begrip waar het voortaan om gaat, is “onderneming”. Daardoor zullen meer beroepsgroepen dan voorheen onder het insolventierecht vallen. Zij zullen failliet kunnen gaan, maar ook de reddingsprocedures die daarbij horen, worden voor hen toegankelijk'.

Een andere in het oog lopende wijziging is de mogelijkheid om een 'stille curator' aan te stellen, die een faillissement kan voorbereiden zonder dat hierover naar de buitenwereld wordt gecommuniceerd. Dit om de kans op een doorstart zonder onderbreking van de activiteiten, bijvoorbeeld via een overname, te vergroten en zo werkgelegenheid te redden. Nu gaat een faillissement gepaard met veel negatieve aandacht, waardoor de overlevingskansen van een bedrijf worden verkleind. Een stille curator zou wel maar twee weken werkzaamheden kunnen verrichten, om te voorkomen dat het virtueel failliete bedrijf in die periode nog te veel schulden zou aangaan.

Verder wordt het ook eenvoudiger om ondernemers na een faillissement een tweede kans te gunnen. 'Een beetje naar Amerikaans voorbeeld', zegt Brijs. 'Daar word je pas als een echte ondernemer beschouwd als je eerst eens failliet bent gegaan. Een fresh start voor iemand die pech heeft gehad, is beter dan die persoon langdurig te belasten met de schuldenput van zijn failliete bedrijf'.

Om misbruik te voorkomen wordt wel de aansprakelijkheid benadrukt van ondernemers die moedwillig een reddeloos verloren bedrijf blijven voortzetten. 'Daarvoor is nu een uitdrukkelijke bepaling voorzien', legt Brijs uit. 'Wie zijn bedrijf blijft voortzetten zonder dat er enig perspectief op redding is, kan daarvoor aansprakelijk worden gesteld'.

Voor financiers en leveranciers vormen de wijzigingen geen aardverschuiving, benadrukt Brijs. 'Er veranderen wat zaken in hun nadeel, maar ook in hun voordeel. Het is de bluts met de buil'. Minister Geens licht zijn wet woensdag toe in de Kamer. Het plan is om de plenaire goedkeuring nog voor het zomerreces rond te hebben.

Ruben Mooijman