Sinds 2013 kunnen kleinkinderen rechtstreeks van hun grootouders erven. De kinderen moeten de erfenis van hun ouders dan wel weigeren. Dat principe heet de 'erfenissprong'. Maar die is niet populair.
“Dat komt omdat de kinderen moeten kiezen tussen alles of niets”, zegt Koen Van den Heuvel. “Er zijn veel kinderen die een deel van de erfenis gunnen aan hun eigen kinderen, maar zelf ook een deel willen houden. Bijvoorbeeld om een verre reis te maken, of als appeltje voor de dorst. Dat gaat nu niet, omdat ze de erfenis voor honderd procent moeten aanvaarden of voor honderd procent moeten weigeren. Als ze de erfenis volledig aanvaarden, kunnen ze het geld of het onroerend goed uit de erfenis wel nog doorgeven aan de eigen kinderen, maar dan moeten die kinderen daar 3 tot 27% schenkingsbelastingen op betalen.”
Koen Van den Heuvel uit Puurs en Katrien Schryvers uit Zoersel willen daarom het alles-of-niets-principe laten vallen. “Het kind moet ervoor kunnen kiezen om alles te erven van zijn ouder en een zelfgekozen percentage door te storten naar zijn eigen kinderen”, zegt Van den Heuvel. “Als die storting binnen het jaar gebeurt, moeten de kleinkinderen daar in ons voorstel geen schenkingsbelasting meer op betalen.”
Het doorgeven van de erfenis moet niet in één keer gebeuren. “De belastingvrije doorstorting kan in verschillende schijven”, zegt Katrien Schryvers. “Zolang die stortingen maar binnen het jaar na de erfenis gebeuren.” Het voorstel van CD&V geldt ook voor stiefkinderen, zorgkinderen en adoptiekinderen.
Steun voor jongere generatie
Schryvers en Van den Heuvel denken niet dat de Vlaamse overheid door hun voorstel veel inkomsten zal verliezen. “Ten eerste leggen we een tijdsbeperking op van één jaar”, zeggen ze. “Ten tweede heeft het vrijstellen van de schenkingsbelasting slechts directe financiële gevolgen voor de overheid als er veel minder schenkingsbelastingen zouden worden betaald. Maar er wordt nu bijna niet geschonken.”
“De middelen die een oudere generatie bekomt uit een erfenis, worden eerder belegd of gewoon gespaard. Als we stimuleren dat kleinkinderen geld erven van hun grootouders, steunen we de jongere generatie en komen die financiële middelen sneller in de economie terecht. Want jongere mensen zullen dat geld bijvoorbeeld gebruiken om hun huis te renoveren, of voor andere uitgaven.”
Voor alle duidelijkheid: het is de Vlaamse overheid die de tarieven van erfenissen bepaalt. Maar wie van wie kan erven, wordt dan weer door de federale overheid vastgelegd. De volledige hervorming van de federale erfwet komt er binnenkort aan. “De samenwerking tussen het Vlaamse en het federale niveau is zeer belangrijk voor de globale hervorming van het erfrecht”, zegt federaal minister van Justitie Koen Geens (CD&V). “De samenleving vraagt al lang dat de erflater flexibeler kan zijn, maar wil ook de familiale solidariteit behouden. Met dit voorstel zetten we een grote stap in de goede richting.”
christof willocx