In de Belgische gevangenissen zijn de vrouwen baas. En dat mag u gerust letterlijk nemen: maar liefst 63,5 procent van het directiepersoneel in de gevangenissen is vandaag vrouw. “En dat is positief, want vrouwen hebben een andere inbreng dan mannen”, zegt Vanessa Bury (41), directrice van de gevangenis van Dendermonde.

“Een van de eerste dingen die ik deed, waren opfrissingswerken plannen voor het gebouw”, vertelt Vanessa Bury, die sinds begin dit jaar aan het hoofd staat van de Dendermondse gevangenis. “Er werd lang niet meer geïnvesteerd in het oude pand, omdat er een nieuwe gevangenis gepland staat. Maar ik zie de gevangenis vooral als de leefomgeving voor veel gedetineerden, en de werkomgeving van veel personeel. Is dat dan een vrouwelijke accent leggen?”

De hele dag lang zit Bury mee opgesloten tussen zo'n 230 veroordeelde misdadigers. “Toen ik de eerste keer een gevangenis binnenwandelde, wist ik dat ik hier wilde werken. Anderen zouden zich meteen omdraaien. Maar ik put er voldoening uit, als ik een gedetineerde na zijn straf als een beter mens naar buiten zie wandelen.”

En Bury is als vrouw geen uitzondering meer in de job, zo blijkt uit een telling die het Gevangeniswezen naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag vandaag naar buiten brengt. Van de 37 Belgische gevangenissen worden 17 instellingen geleid door een vrouw. Als we het voltallige directiekader van alle gevangenissen bekijken, dan maken vrouwen zelfs de meerderheid uit. Van de 233 directeurs zijn er 148 - ofwel 63,5 procent - vrouw. “Het is een goed teken dat het Gevangenis­wezen de doelstelling haalt om voldoende vrouwen op hogere functies te benoemen”, vindt justitieminister Koen Geens (CD&V).

Respect

“Een vrouw heeft een andere inbreng in een gevangenis. We zien andere gevoeligheden”, zegt Bury. “We communiceren anders. Als wij aan een gedetineerde vragen hoe de relatie is met zijn vrouw of kinderen, dan reageert hij anders. We blijven rustig, we luisteren, en we hebben aandacht voor kleine details.”

“Gedetineerden hebben me ook nooit anders behandeld omdat ik een vrouw ben. Ik krijg respect, omdat ik kan standhouden in een moeilijke positie. Ook het personeel gedraagt zich niet anders. Vrouwen hebben zich hier ondertussen wel bewezen, en de mensen willen enkel zien of je de zaken in beweging kan brengen.”

Niet bij cipiers

De vervrouwelijking zien we niet bij het bewakingspersoneel zelf. Van de 7.747 cipiers, zijn er 2.124 vrouwen (27 procent). “Dat komt doordat sommige controletaken, zoals fouilleren, door iemand van hetzelfde geslacht moeten gebeuren.”

“Het is sowieso belangrijk om een goed evenwicht te hebben tussen mannelijk en vrouwelijk personeel”, zegt Bury. “In de wereld buiten de gevangenismuren komen ze immers ook terecht in een wereld met mannen én vrouwen.”

Cedric Lagast