Strafuitvoering optimaliseren

De vorige regering bracht reeds de effectieve uitvoering van de gevangenisstraffen van 6 maanden naar 4 maanden. Minister van Justitie Koen Geens wil hierin een stap verder gaan en voor alle straffen een effectieve tenuitvoerlegging voorzien. Concreet komt het erop neer dat ook gevangenisstraffen onder de 4 maand zullen moeten worden uitgevoerd. Dit moet in eerste instantie gebeuren via detentie in samenwerking met de Ministers van Welzijn en Justitie Gemeenschappen, onder elektronisch toezicht, de werkstraf, de probatie, verbeurdverklaring (bijvoorbeeld van het voertuig), die als autonome straf moeten kunnen worden opgelegd. Slechts als deze maatregelen niet mogelijk of wenselijk zijn, zal toch toevlucht worden genomen tot de effectieve gevangenisstraf.

De bedoeling van de Minister is dat een eerste gevangenisstraf voortaan voor minstens de helft zou worden uitgezeten, in plaats van de huidige minstens een derde.

Parallel hiermee zet de Minister in op meer beschikbare plaatsen in de gevangenissen door een effectievere repatriëring van veroordeelden met een andere nationaliteit in functie van strafuitvoering in het land van herkomst, en door minder gedetineerden in voorlopige hechtenis te houden. De voorlopige hechtenis is door de wetgever immers voorzien als een uitzonderlijke beschermingsmaatregel om te voorkomen dat de verdachte zich aan de rechtsgang zou onttrekken, het lopende onderzoek in gevaar zou brengen of nieuwe feiten zou plegen.

Recidive in het verkeer strenger aanpakken

Voor de aanpak van recidivisten in het verkeer, beoogt de Minister zwaardere straffen voor wie zonder een rechtsgeldig rijbewijs rijdt, en in het bijzonder wanneer hij door de rechter werd ontzet uit zijn recht tot sturen.

Om de pakkans te verhogen en ervoor te zorgen dat de strengere straffen kunnen worden opgelegd voor wie de uitspraak van de rechter naast zich neer denkt te kunnen leggen, is het essentieel dat het project, i.s.m. de Minister van Mobiliteit, aangaande de centrale databank van de rijbewijzen (Mercurius) verder wordt uitgerold zodat politiediensten steeds de rechtsgeldigheid van het rijbewijs kunnen checken bij een controle of een gebeurlijk verkeersongeval. De Minister van Justitie is van oordeel dat het negeren van de intrekking van het rijbewijs effectief een zwaardere straf verdient, wegens het negeren van de gerechtelijke uitspraak.

In samenwerking met de Gemeenschappen, zullen ook ok alternatieve straffen, zoals de werkstraf in een omgeving waarbij men geconfronteerd wordt met de potentiële gevolgen van zijn daden, of de autonome verbeurdverklaring van het voertuig zullen moeten worden ingezet.

Straffen zelf aanpassen

In het ontwerp van nieuw strafwetboek is het de bedoeling om de gevangenisstraf onder het jaar te schrappen, niet bij de uitvoering, maar als straf tout court. Lichtere vergrijpen worden beter niet met korte gevangenisstraf maar met alternatieve autonome straffen aangepakt: werkstraf, probatie, elektronisch toezicht. Hoe dan ook moet ook korte gevangenisstraf altijd gepaard gaan met aanvullende (her)vorming of probatie.