Al van eind augustus bereidt minister van Financiën Koen Geens de deal met BNP Paribas voor. Om lekken te vermijden brengt hij slechts een vijftal mensen op de hoogte. Woensdag neemt hij iedereen in snelheid.
Als gewezen zakenadvocaat beseft Geens terdege het belang van discretie. Daarom neemt hij zich voor zo weinig mogelijk mensen op de hoogte te brengen van de onderhandelingen over de verkoop van het 25 procentbelang in BNP Paribas Fortis. Een drietal medewerkers en advocaat Thierry Tilquin van het advocatenkantoor Liedekerke worden bij de operatie betrokken, evenals premier Elio Di Rupo (PS). Na de succesvolle verkoop van Royal Park Investments (RPI) in het voorjaar beseft Geens dat het moeilijkste werk nog moet komen. Er moet nog voor minstens 2 miljard euro kroonjuwelen verkocht worden. Er blijven maar twee opties over: de verkoop van een deel van het belang van 10,3 procent in de Franse bank BNP Paribas of de verkoop van het 25 procentbelang in het Belgische BNP Paribas Fortis. Welke optie hij ook kiest, in beide gevallen zal er kritiek komen. In het begin van de zomer adviseert de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM), de holding die de overheidsparticipaties beheert, Geens om voor de verkoop van BNP Paribas Fortis te gaan. Het aanhouden van het belang heeft nog weinig meerwaarde, zowel financieel als qua invloed. Bovendien kan de verkoop een mooie meerwaarde opleveren, luidt het.
Maar Geens wil niet over ijs van één nacht gaan. Hij beseft dat het niet evident is te kiezen voor de verkoop van een Belgische in plaats van een Franse bank. Bovendien zit België in een slechte onderhandelingspositie. Er is slechts één potentiële koper en dat is BNP Paribas, want de Franse bank heeft al 75 procent in handen. Bovendien is BNP Paribas zelf geen vragende partij om het aandeel van de staat in BNP Paribas Fortis te kopen. Zij ziet liever dat de Belgische staat haar belang in BNP Paribas zelf verkoopt, omdat ze dan geen geld op tafel moeten leggen. De Fransen weten ook dat België onder tijdsdruk staat, omdat het voor eind dit jaar nog activa moet verkopen om de schuldgraad onder de 100 procent van het bbp te brengen. Ook Geens ziet in dat de verkoop van een deel van het belang in BNP Paribas eenvoudiger is. Die verkoop kan gewoon via de beurs en er moet niet onderhandeld worden.
Geens laat een zakenbank berekenen wanneer er een meerwaarde in zit voor de Belgische staat. 57 euro is het break-evenpoint, maar ondanks de verdubbeling van de koers de jongste maanden zit het aandeel nog onder die koers. Er zit dus geen meerwaarde in. Ex-minister van Financiën, Didier Reynders (MR) maakt dat Geens duidelijk tijdens een bijeenkomst van het kernkabinet. 'Verkopen met verlies is geen goed idee', zegt hij tegen Geens. Aan het eind van de zomer hakt Geens de knoop door en gaat resoluut voor de verkoop van BNP Paribas Fortis. Hij stelt de Amerikaanse zakenbank Morgan Stanley aan. Die waardeert het 25 procentbelang in BNP Paribas Fortis op 3,25 miljard euro.
Geens beseft dat hij niet onder die prijs kan gaan. Hij neemt voor de eerste keer contact op met de top van BNP Paribas. Begin november heeft Geens een afspraak met Jean-Laurent Bonnafé, CEO van BNP Paribas. Beide heren sluiten een principiële overeenkomst over de verkoop tegen de prijs van 3,25 miljard euro. Geens is verheugd want er zit een meerwaarde voor de staat in van 900 miljoen euro en het duwt de overheidsschuld onder 100 procent. Advocaten zetten het akkoord op papier.
Op dat moment is, behalve premier Di Rupo, nog niemand op de hoogte gebracht door Geens. Noch de top van BNP Paribas Fortis, noch zijn collega's in de regering, noch de FPIM die het belang in BNP Paribas Fortis beheert, zijn op dat moment op de hoogte gebracht. Zo verneemt de top van BNP Paribas Fortis tot zijn grote verbazing via andere bronnen dat Geens bezig is met de verkoop van BNP Paribas Fortis. Dat valt niet bij iedereen in goede aarde. Dat BNP Paribas Fortis een divisie wordt van de Franse groep BNP Paribas en dat de Belgen niets meer te zeggen zullen hebben, zint hen niet. De top van BNP Paribas Fortis wordt dinsdagavond officieel op de hoogte gebracht, op het moment dat de deal definitief rond is.
Woensdag informeren Geens en Di Rupo de zes vicepremiers over de operatie die op til is. In de namiddag volgt een kernkabinet. Er is weinig tegenstand bij de andere partijen. Woensdagavond wordt de voltallige regering op de hoogte gebracht en worden de bestuurders van BNP Paribas Fortis verwittigd evenals die van de FPIM. Even daarvoor lekt het nieuws uit via de website van De Tijd. Maar dat doet niet meer dan een rimpeling op het gezicht van Geens verschijnen. Op dat moment zijn de beurzen al dicht en zijn de meeste mensen op de hoogte gebracht. Woensdag om 20.57 uur verstuurt het kabinet-Geens het persbericht over de verkoop.
PIETER BLOMME, STEFAAN MICHIELSEN EN MICHAEL SEPHIHA