Het waren bewogen weken in de politiek. Een Septemberverklaring en een State of the Union later, is het nog altijd oorlog in Oekraïne. Zoals trouwens in Syrië, Yemen, Mali, Eritrea… Iran gaat door woelige tijden omdat de jongeren het juk van het fundamentalisme eindelijk willen afwerpen. De sub-Sahel landen zien toenemende invloed van het fundamentalisme en terroristische bewegingen. En in de hoorn van Afrika lijden 20 miljoen mensen honger, waaraan één persoon om de 48 seconden sterft. Die hongersnood lenigen kost ‘maar’ 4,4 miljard. Als je onze begrotingen leest, weet je dat 4,4 miljard voor rijke landen een habbekrats is. Het is een vreemde wereld, hij is altijd zo geweest.

Eén zaak is zeker: het zal altijd de moeite blijven om zich keihard in te zetten voor een betere wereld. En, zeker, we moeten ons in de eerste plaats inzetten voor de mensen in onze onmiddellijke nabijheid, en op de eerste plaats vrede nastreven in de oorlogen op ons continent.

Toch moeten we oppassen met teveel naar onze navel te staren. De gascrisis is in hoofdzaak een Europese crisis omdat wij een bepaalde energiepolitiek gevoerd hebben die ons te afhankelijk maakte van gas, en van Russisch gas. En Europa moet de Oekraïne-oorlog ondergaan omdat het verkozen heeft vooralsnog niet ernstig en gezamenlijk werk te maken van een eigen sterke defensie.

Europa is een rijk continent met een grote geschiedenis. Het is een vooruitstrevende en fijne beschaving die liefst 50% van alle middelen die mondiaal aan sociale zekerheid worden besteed voor haar rekening neemt. We kunnen ons met onze beschaving weliswaar nog weren, toch als het water aan de lippen staat: kijk maar naar de financiële crisis die werd opgelost met een bankenunie, of naar de coronacrisis waaraan werd geremedieerd met de gemeenschappelijke vaccinpolitiek. Maar we mislukten in een gemeenschappelijke migratiepolitiek, nochtans minstens even dringend.

Voor alle duidelijkheid: we hebben in Europa geen leger die naam waardig, hoewel de zekerheid dat de Verenigde Staten ons steeds hun paraplu zullen bieden verder afbrokkelt: de democratie staat immers zwaar onder druk over de plas. En evenzeer voor alle duidelijkheid: Europa heeft geen gemeenschappelijke energiepolitiek waarmee je buiten kan komen.

De politieke debatten van de voorbije weken geven niet de indruk dat er op die beide domeinen op korte termijn erg veel zal veranderen. Het wordt zoals zo dikwijls mondjesmaat, en wellicht wachten op een tweede of derde crisis alvorens echt in te grijpen. We blijven in de EU, in België en in Vlaanderen hoog van de toren blazen. Maar ik vrees dat een belangrijk stuk van de wereld soms wat meewarig toekijkt.

Het kan dat ik mij vergis en voor één keer te pessimistisch ben. Was het niet Martin Luther King die zei dat je enkel in het donker de sterren kan zien?

Ik zag er wel enkele de voorbije weken, sterren. In de eerste plaats Nicole De Moor, onze staatssecretaris voor asiel en migratie die met klasse en dossiervast stand houdt in de huidige crisis (zie foto hieronder). In de tweede plaats, Annelies Verlinden die haar politiehervorming door de crisis budgettair in schuifjes moet doorvoeren, maar zich niet van de wijs liet brengen. De juiste vrouwen op de juiste plaats.