Ik wens U, uw familie en uw geliefden een Zalig Paasfeest.

Pasen betekent voor mij: dat de leegte die de dood van een naaste veroorzaakt, niet tot wanhoop hoeft te leiden. Integendeel, uiteindelijk kan het juist omgaan met die leegte zijn geliefden brengen tot een herbevestiging van hun geloof in het leven, en een bron van toekomst worden.

Uiteraard lukt dat niet binnen de drie dagen. Het vergt een rouwproces dat zolang duurt als het duurt: voor iedereen is dat verschillend, er zijn geen regels voor. Maar, aan het einde van het rouwproces, zullen we het diepste verdriet loslaten, en omzetten in nieuwe energie.

Met Pasen verrijst de overledene in ons. Wij ver-innerlijken haar of hem, zodat zij of hij midden onder ons is en blijft -zoals voor de gelovigen ook God midden onder ons is. Om die nabijheid van God te tonen, was het dat Jezus zich na zijn dood toonde aan de Emmaüsgangers.

Sommigen zullen dikwijls met hun overleden partner praten, anderen reserveren elke dag of elke week een moment om bij een overleden kind of ouder te verwijlen, aan het graf of in de huiskamer, op foto’s of film, of op een plaats die zij of hij koesterde. Wij vragen ons af: wat zou de overledene hebben gezegd of gedacht van deze of gene situatie, hoe zou zij of hij ons hebben gesteund in dit moeilijk moment, wat zou haar of zijn raadgeving zijn geweest? Of we vragen concrete hulp net voor een lastig moment. Bij een delicaat interview in de media of een hoorzitting in het parlement, deed en doe ik dat dikwijls. Het geeft steun, het brengt rust. Er blijven momenten van wanhoop en grote eenzaamheid maar ze worden minder talrijk en draaglijker.

Want na Pasen komt Pinksteren. Het moment waarop de geliefde nabestaanden het rouwkleed afleggen en opnieuw onder de mensen komen, waarop ze weer gaan werken, of de draad van het verenigingsleven terug oppakken. Hun draai proberen te vinden.

Dan zal er grote vreugde zijn bij hun omgeving over de terugkeer. Maar die omgeving moet niet sneller overgaan tot de orde van de dag dan nodig. Precies het bespreekbaar maken van het leven van de overledene en van de leegte die hij nalaat, is de mooiste verrijzenis die de collega’s en vrienden van zijn geliefden aan de overledene kunnen schenken. Niet één keer, maar duizendvoud. Tot de overledene ook in hen is verrezen.