Zoals ik u vorige week voorspelde, zou het paard de hindernis van de begrotingsmuur wel nemen. Het kwam weliswaar aanvankelijk tot een weigering, maar uiteindelijk gingen we erover. Op dit eigenste ogenblik is het parlementair debat aan gang: dit debat is, zoals ik vorige week al zegde, een dressuuroefening met vrije figuren.

Hoe we het volhouden, vragen sommige mensen me? Waarom het niet anders en beter kan, vragen anderen? Waarom alles publiek wordt, verwijten weer anderen?

De nacht van vorige zondag 2 oktober op maandag 3 oktober, bracht ik uiteraard wakend door. Tussen de bedrijven door bekeek ik op Ipad in real time de ochtendeditie van Belgische kranten (die binnenkwamen vanaf 3u). Minuten later kwamen de eerste reacties op twitter. Ik bewonderde de journalisten die heel de nacht wakker bleven, en al om 6u de eerste berichten de wereld instuurden.

De soms pijnlijke werkelijkheid is dat er voor moeilijke akkoorden (waarbij perslekken helaas wel onvermijdelijk lijken) een korte tijd is in de nacht, tussen het sluiten van de redacties om 24u, en de vroege ochtend, wanneer men die kranten -op papier of digitaal- kan lezen, rond een uur of 3 of 4. Een enkele keer kan men profiteren van het weekend, van een zaterdagavond tot maandagochtend. Maximaal 36u is het dan relatief windstil.

Is dit anders in België dan elders? Nee. Wie de besluitvorming van de Europese Unie ziet, begrijpt waarom de Raad van Europese regeringsleiders voor moeilijke thema's als de migratie het weekend opzoekt. Wordt er niet gelekt uit de eerste lijn, dan uit de tweede lijn, of de derde. Het is één van de redenen waarom men op het einde van een beraad de kring van participanten systematisch verkleint.

De democratie is transparant, zij is bijna een glazen huis geworden, en dat heeft veel voordelen, maar ook enkele nadelen. Digitalisering en sociale media hebben recent een nieuwe stroomversnelling gebracht. Dat zo'n glazen huis soms ook gênant is, bewees het debat van vorige zondag op maandag tussen Trump en Clinton. Het leek wel alsof het 'hof'-leven van Louis XIV en van Hendrik VIII in een wereldwijd uitgezonden debat uit de doeken werd gedaan.

Is er dan weinig veranderd in vier eeuwen? Het volk heeft de leiders die het verdient, zegt men soms. De democratie is in dat opzicht inderdaad niet beter dan de monarchie. Met dit verschil dat er in een democratie geregeld en onontkoombaar verkiezingen zijn die toelaten om de leiders die er niet hun werk van maken, niet te verkiezen of later weg te stemmen. En dat verschil moeten we koesteren. Samen met de rechtsstaat en de mensenrechten, is de democratie het mooiste bewijs dat onze samenleving vooruit gaat. Langzaam, zeker, maar zeker langzaam. Soms ontgoochelend, maar altijd transparanter.