U kunt vanaf september een belastingvoordeel krijgen als u een rechtsbijstandspolis afsluit. Dat moet meer mensen ertoe aanzetten zich te beschermen tegen de oplopende kosten van een juridisch geschil.

Een aannemer die slecht werk heeft geleverd, een discussie over de aansprakelijkheid bij een verkeersongeval, een geschil met de fiscus of een vechtscheiding. Wie al eens een juridisch geschil had, weet dat de rekening stevig kan oplopen. U kunt zich daartegen wapenen met een rechtsbijstandsverzekering. Die helpt u uw rechten te kennen en neemt de kosten van de verdediging op zich.

Hebt u in uw brand-, auto- of familiale verzekering al een dekking voor rechtsbijstand? Die biedt alleen soelaas bij schadegevallen die samenhangen met die specifieke verzekering. 'Bovendien komen ze heel dikwijls alleen tussen als u zelf in fout bent, maar niet als u slachtoffer wordt', zegt Erika Van Dyck, de algemeen directeur van de rechtsbijstandsverzekeraar D.A.S. De algemene rechtsbijstandspolissen - die niet gekoppeld zijn aan een andere verzekeringspolis - hebben een ruimere dekking en verzekeren u in een ruime waaier aan rechtsdomeinen.

Voor zo'n algemene rechtsbijstandsverzekering kunt u in uw belastingaangifte van volgend jaar voor het eerst een belastingvoordeel vragen. 'Een toegankelijke justitie betekent niet alleen een stipte en nabije justitie, maar ook minder obstakels om je rechten af te dwingen. De financiële drempel is daarbij een niet te onderschatten obstakel', zegt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). De wet verscheen op 8 mei in het Staatsblad en treedt in werking op 1 september.

Wie vanaf die datum, en uiterlijk eind 2019, een premie betaalt voor een rechtsbijstand die aan de voorwaarden voldoet, kan in zijn belastingaangifte van volgend jaar een belastingvoordeel claimen. Premies tot 310 euro geven recht op een belastingvermindering van 40 procent, wat het maximale voordeel op 124 euro brengt.

Minimumvoorwaarden

Om het belastingvoordeel te kunnen krijgen, moet de rechtsbijstandsverzekering aan een aantal minimumvoorwaarden voldoen:

1 VERPLICHTE RECHTSDOMEINEN

De wet somt de rechtsdomeinen op waarvoor verplicht een waarborg gegeven moet worden. 'Bouwgeschillen en vechtscheidingen zijn nieuwe waarborgen. In de polissen die tot nu toe op de markt zijn, waren die waarborgen niet opgenomen', zegt Van Dyck. Toch zijn niet alle mogelijke geschillen gedekt. 'De rechtsbijstand voor een auto en het zakenrecht behoren niet tot de minimale dekkingen', zegt Erik Vanpoucke, de algemeen directeur van de rechtsbijstandsverzekeraar Euromex. Onder het zakenrecht vallen onder meer discussies over de perceelgrens, de afsluiting tussen percelen, de afstand tussen bomen en burenhinder.

De verplichte waarborgen zijn:

> Het burgerlijk verhaalsrecht, met onder meer geschillen over een verkeersongeval met de fiets of step, schade aan de woning door werken bij de buren of cybercriminaliteit.

> Het strafrecht. Misdaden zijn niet gewaarborgd, behalve bij een vrijspraak.

> Het recht op de burgerlijke verdediging, waar u op kunt terugvallen als iemand beweert door uw toedoen schade te hebben geleden en er een belangenconflict is met uw verzekering burgerlijke aansprakelijkheid.

> Het fiscaal recht. Bijvoorbeeld de fiscus die naar uw mening ten onrechte kosten verwerpt.

> Het administratief recht. Denk maar aan de gemeente die u beloofde dat u recht hebt op bepaalde premies en dan plots haar beleid verandert, waardoor u toch geen premies krijgt.

> Het arbeidsrecht, waarmee geschillen met uw werkgever verzekerd zijn.

> Het verbintenissenrecht, dat van toepassing is als u een contract afsluit, bijvoorbeeld bij een aankoop via het internet.

> Het bouwrecht, voor geschillen tijdens bouw- en renovatiewerken.

> Het erf-, schenkings- en testamentrecht.

> Echtscheiding en familiale bemiddeling. Dat kan gaan over een vechtscheiding of de regeling van het hoederecht van de kinderen.

De minimale dekking blijft niet beperkt tot geschillen voor een Belgische rechtbank. Sommige zaken voor een rechtbank in Nederland, Duitsland, Frankrijk en het Groothertogdom Luxemburg moeten verplicht verzekerd zijn.

2 MINIMALE WAARBORGEN

De verzekeraars kunnen hun tussenkomst voor een geschil plafonneren, maar moeten wel altijd een minimumwaarborg betalen. Voor burgerlijke zaken moet dat minstens 13.000 euro zijn en voor strafzaken 13.500 euro. Voor een geschil over een echtscheiding of wettelijke samenwoning bedraagt de waarborg minstens 3.375 euro per verzekerde persoon en voor bouwgeschillen 6.750 euro.

'We leggen in onze polis het globale plafond op 14.000 euro en dat is ruim voldoende. Van de dossiers die we de afgelopen twee jaar verwerkten, volstond dat bedrag niet voor 14 dossiers of amper 0,015 procent', zegt Vanpoucke.

3 BEPERKTE WACHTTIJDEN

Het is niet de bedoeling dat u nog snel een rechtsbijstandsverzekering afsluit als een juridisch conflict dreigt. Daarom kan er een wachttijd zijn. Voor de meeste geschillen mag die niet meer dan een jaar duren. Alleen voor de waarborgen burgerlijk verhaalsrecht, strafrecht en recht op burgerlijke verdediging is geen wachttijd. Voor echtscheidingen en wettelijke samenwoning mag er een termijn van maximaal drie jaar zijn en voor bouwgeschillen maximaal vijf jaar. Als u van verzekeraar verandert, wordt rekening gehouden met de al verstreken wachttijd.

4 VRIJSTELLING

De vrijstelling - het deel dat u altijd uit eigen zak moet betalen - mag niet meer dan 250 euro bedragen. Voor wie een geschil wil oplossen via de gerechtelijke of vrijwillige bemiddeling of een beroep doet op verzoening is er geen vrijstelling.

5 VRIJE KEUZE VAN ADVOCAAT

Het is geen probleem om een 'dure' raadsman in de arm te nemen, maar de rechtsbijstandsverzekering moet maar vergoeden tot het niveau van de nomenclatuur voor de erelonen van advocaten. Die bedragen worden nog in een koninklijk besluit gegoten. Als een advocaat meer aanrekent dan wat de nomenclatuur voorziet, moet hij dat voorafgaand meedelen.

Naast de kosten en erelonen van advocaten zijn ook de kosten en erelonen van gerechtsdeurwaarders, deskundigen of bemiddelaars en de kosten van de (buiten)gerechtelijke procedures zoals de rechts- plegingsvergoeding en kosten van de tenuitvoerlegging verzekerd.

6 GESCHIL VANAF 1.000 EURO

Als de waarde van het geschil minder dan of gelijk is aan 1.000 euro, kan de waarborg uitgesloten worden of geldt maar een beperkte waarborg.

Aanbod van verzekeraars

Omdat nog geen product op de markt is dat volledig voldoet aan die minimumvoorwaarden, ontwikkelen verzekeraars nieuwe producten. Maar ze hoeven zich niet te beperken tot het wettelijk minimum. De verzekeringen die de grote spelers van rechtsbijstandverzekeringen zullen aanbieden, hebben uitgebreidere waarborgen, hogere plafonds en gunstigere voorwaarden. Informeer u altijd goed over het specifieke aanbod.

> Euromex

Euromex lanceert zijn nieuwe product Privéleven met Fiscaal Voordeel zonder vrijstelling. De premie bedraagt 420 euro en voor alleenwonenden zonder minderjarige kinderen 310 euro. Voor 60 euro extra kunt u zich verzekeren voor uw auto en alle andere zaken waarmee u aan het verkeer deelneemt.

> D.A.S.

D.A.S brengt twee polissen op de markt, gebaseerd op de bestaande rechtsbijstandspolissen Consumentenpolis en de uitgebreidere Conflictenpolis. 'Alle waarborgen van de bestaande polissen blijven integraal behouden. Aan de Conflictenpolis werden bouwgeschillen en echtscheidingen toegevoegd, aan de Consumentenpolis werd wat meer gesleuteld', zegt Van Dyck. De premie van de nieuwe Consumentenpolis BeneFisc bedraagt 229 euro, die voor de uitgebreidere Conflictenpolis BeneFisc 479 euro. Voor een extra voertuig komen de premies op respectievelijk 299 en 549 euro per jaar.

> ARAG

ARAG lanceerde in september 2018 een nieuw product: de LegalU. Dat werd ontwikkeld in de geest van de wet-Geens, maar vereist nog enkele wijzigingen om conform te zijn. LegalU werkt met een vaste basismodule Consumer & Home, die boven op de standaarddekking ook bouwgeschillen dekt. Aan die basismodule kan Family & Government worden toegevoegd, dat onder andere administratieve problemen en echtscheidingen dekt. Ten slotte beschermt de module Income het inkomen. Om te voldoen aan de vereisten voor het belastingvoordeel moeten de drie modules onderschreven worden. 'De premie houdt rekening met de situatie van de verzekerde: eigenaar of huurder, alleenstaand of samenwonend', zegt Vincent Locus, de woordvoerder van ARAG.

SCREEN UW VERZEKERINGSPORTEFEUILLE

Hebt u al een algemene rechtsbijstandsverzekering? Dan zal uw verzekeraar u de mogelijkheid bieden over te stappen op een polis met belastingvoordeel. Weeg de extra waarborgen daarvan af tegen de hogere premie en het belastingvoordeel. De verzekeraars blijven immers ook beperktere rechtsbijstandspolissen aanbieden. 'Reken voor een basispolis Privéleven met een auto op een jaarlijkse premie van 120 euro per jaar', zegt Erika Van Dyck van de rechtsbijstandsverzekeraar D.A.S.

Hebt u nog geen algemene rechtsbijstandspolis en overweegt u er één af te sluiten? Weet dat u het luikje rechtsbijstand in andere polissen, zoals de brand- of familiale verzekering, kunt laten schrappen. Dat maakt die verzekeringen wat goedkoper.

U hebt voor een premie tot 310 euro recht op een belastingvermindering van 40 procent - wat het totale voordeel op 124 euro brengt. - PETRA DE ROUCK