Al minstens 780 Vlamingen hebben sinds 1 augustus hun voornaam laten veranderen. Dat blijkt uit een rondvraag van Het Nieuwsblad bij 30 Vlaamse steden en gemeenten. Een nieuwe naam aanvragen is nu veel gemakkelijker dan vroeger, en vooral: het is gratis. Het succes is zo groot dat kleinere gemeentes overwegen om toch weer geld te vragen.

Wie vóór 1 augustus zijn voornaam wilde aanpassen, moest naar de FOD Justitie stappen. Er volgde een lange procedure die tot anderhalf jaar kon aanslepen en liefst 490 euro kostte. De minister van Justitie moest officieel zijn goedkeuring geven. Door een wetswijziging kan je dat nu gewoon aan het loket in het gemeentehuis aanvragen. De procedure mag hoogstens drie maanden duren, en is in principe gratis.

De versoepeling heeft haar effect niet gemist. In Brugge hebben de afgelopen drie maanden al 94 mensen een nieuwe voornaam aan­gevraagd. In dezelfde periode het jaar voordien waren dat er amper vier. In Antwerpen zijn al 175 naams­veranderingen uit­gevoerd, tegenover 17 verzoeken in de drie zelfde maanden van 2017. In Gent kwamen al 208 mensen een nieuwe voornaam vragen.

Hoeveel mensen in totaal al hun voornaam lieten aanpassen, kan de FOD Binnenlandse Zaken om technische ­redenen niet zien. “Maar het is een ware toevloed”, klinkt het bij de ambtenaren van verschillende steden. “Het is alsof mensen hier jarenlang op zaten te wachten, en nu allemaal hun kans grijpen.”

Maria wordt Marie

“De mensen die langskomen vragen hoofdzakelijk kleine wijzigingen. Het zijn geen ­excentrieke aanvragen”, zo klinkt het in Turnhout. “Iemand die Jean-Pierre heet, maar door iedereen Jean genoemd wordt, wil dat op papier vastleggen. Of een Maria die iedereen Marie noemt. Sommige mensen willen alleen af van een streepje in hun naam. Vroeger was de drempel te hoog om zoiets te laten veranderen. Nu niet meer.”

Ook transgenders laten na een geslachtsverandering hun naam aanpassen.

De toevloed niet de baas

Sommige kleinere gemeentebesturen verzuchten dat ze de toevloed moeilijk kunnen bolwerken. “We moeten die voornaam niet enkel aanpassen in ons eigen register, maar in alle databanken waar die naam ooit vermeld werd: op de geboorteakte, de huwelijksakte, de eventuele echtscheidingspapieren, de geboorteakte van de kinderen...” Daarom willen sommige gemeentebesturen, zoals dat van Ranst, nu toch geld vragen voor de naamsverandering. “Om te verhinderen dat er lichtzinnige aanvragen komen”, zo klinkt het. De wet geeft gemeentebesturen die autonomie, net zoals ze ook de prijs van een vuilniszak of een identiteitskaart mogen bepalen.

In veel andere steden en gemeentes blijft de aanvraag voorlopig gratis, maar kondigt men een evaluatie aan na Nieuwjaar. “We hopen dat de toevloed dan gestabiliseerd is.” (red)