Nieuwe vennootschapsregels geven familiale ondernemers meer vrijheid

Familiale ondernemers kunnen vanaf volgend jaar gemakkelijker hun aandelen in het bedrijf overdragen aan de volgende generatie zonder dat ze meteen alle macht uit handen geven. Dat is het resultaat van de hervorming van het wetboek vennootschappen, een van de werven van minister van Justitie Koen Geens (CD&V).

De aanpassing van het vennootschapsrecht, die op 25 mei groen licht kreeg van de federale regering, is een kleine revolutie. Belgische ondernemers die vandaag hun bedrijf aan hun kinderen willen overlaten zonder de beslissingsmacht al uit handen te geven, moeten allerhande ingewikkelde structuren opzetten, zoals een Nederlandse stichting.

Vanaf begin volgend jaar moet dat allemaal vlotter gaan. De wetgever stapt af van het principe dat wie één aandeel heeft ook één stem kan uitbrengen op de algemene vergadering. 'In niet-genoteerde bedrijven wordt het mogelijk aan één aandeel vier, vijf of zelfs tien stemrechten toe te kennen', zegt Philippe Mulliez, advocaat ondernemingsrecht bij Eubelius. 'Een bedrijfsleider kan al 90 procent van de aandelen in zijn bedrijf schenken, 10 procent in handen houden en toch de meerderheid van de stemmen op de algemene vergadering uitoefenen.'

De nieuwe regels laten ook toe de aandelen aan de kinderen te geven en toch nog een flink deel van de winst op te strijken. Kinderen die geen interesse hebben in het bedrijf, krijgen meer kansen om hun aandelen te verzilveren. En de oprichter-bestuurder kan zorgen dat zijn opvolgers hem niet meer van de ene op de andere dag de laan uitsturen.

Jozef Lievens, de gedelegeerd bestuurder van het Instituut voor het Familiebedrijf, spreekt van een 'feest voor de creativiteit'. Hij waarschuwt er wel voor dat het niet mag leiden tot het 'betonneren van de macht van oude knarren'. 'Een bedrijf heeft, hoe dan ook, op geregelde tijdstippen een nieuwe leiding nodig voor zijn economisch voortbestaan.'

Volgens Johan Lambrecht van het Studiecentrum voor Ondernemerschap van de KULeuven kan 77 procent van de vennootschappen met minstens één werknemer in België, als een familiebedrijf worden bestempeld. 'Ze zijn goed voor 45 procent van de tewerkstelling in ons land en verantwoordelijk voor een derde van het bruto binnenlands product.'

Volgens de Familiebedrijvenbarometer, een onderzoek dat Lambrecht onlangs met de vermogensbeheerder Degroof Petercam voerde, is 53 procent van de familiale ondernemers van plan de aandelen in zijn bedrijf te schenken. 21 procent overweegt een verkoop. De overige 26 procent denkt aan een schenking in combinatie met een verkoop, waarbij de kinderen dan toch een minimumbedrag voor de overgedragen aandelen moeten betalen.

PHILIPPE MULLIEZ - ADVOCAAT ONDERNEMINGSRECHT - ELLEN CLEEREN