Minister van Justitie, Koen Geens, verbetert de wettelijke regeling voor wilsonbekwamen. Ongeveer 100.000 mensen in België zijn wilsonbekwaam; dat kan gaan over demente ouderen, comapatiënten, mensen met een mentale handicap of mensen met psychische stoornissen. Eind 2015 maakte de Minister een reeks klachten over bewindvoering over aan de Hoge Raad van Justitie. Met deze wet biedt hij een oplossing voor de problemen die zich stelden.

Beslissen waar je zal wonen, nog voor je dement wordt  Een eerste wijziging is zeer belangrijk voor oudere mensen die zich willen voorbereiden op de toekomst. De voorzorgsvolmacht wordt uitgebreid. Hoe beter je als oudere persoon je voorbereidt op de toekomst hoe meer je zelf in de hand blijft hebben wanneer je ooit zou dement worden of in coma belanden. Vandaag kan je alleen voorzorgsmaatregelen nemen wat betreft transacties m.b.t. het vermogen. Met deze wijziging kan je ook bepalen waar je wil verblijven of in welk rusthuis je terecht wil komen. De notaris of de griffier van het nabijgelegen vredegerecht moet de akte registreren om dit tot een bindend document te maken.

Ook mensen die op latere leeftijd een huis of appartement willen kopen worden beter beschermd. Soms wil men de oude dag elders spenderen, bijvoorbeeld aan zee, maar krijgt men geen hypothecaire lening omdat de bank angst heeft voor het verlies van de hypothecaire zekerheid op het ogenblik dat iemand wilsonbekwaam wordt. Met dit ontwerp zal de lening blijven lopen ook als de persoon wilsonbekwaam wordt, het voordeel daarvan is dat de bank minder snel de lening zal weigeren of een voorzorgsvolmacht zal vragen.

Permanente evaluatie

Voortaan wordt het mogelijk om de situatie van de beschermde persoon permanent te evalueren. In het oude systeem is het verplicht om pas na 2 jaar een evaluatie te doen. Zo is er geen flexibiliteit als er in tussentijd of nadien problemen ontstaan. Een bewindvoerder wordt nu verplicht om de vrederechter op de hoogte te brengen van fundamentele wijzigingen bv. in diens gezondheidstoestand, daarna zal de vrederechter beslissen of er nood is aan een evaluatie van de wilsonbekwaamheid. Permanente evaluatie geeft meer beslissingsmacht aan de wilsonbekwame en komt de kwaliteit van de bewindvoering ten goede. 

Geen overbodige verschijningen meer voor de vrederechter

Het overbodig verschijnen van de bewindvoerder voor de vrederechter wordt ook aangepakt. Niet meer elke procedure, zoals bijvoorbeeld het aanvaarden van een erfenis die toekomt aan de beschermde persoon, moet nog in de rechtbank zelf door de vrederechter worden bekrachtigd. Dit zal voortaan ook kunnen per mail. Het aantal passages langs de vrederechter zal hierdoor aanzienlijk verminderen. De bewindvoerder moet enkel nog voor de vrederechter verschijnen als de rekeningen niet kloppen of deze fouten bevatten. Dan wordt de bewindvoerder op het matje geroepen.

Achtergrondinformatie Wilsonbekwamen zijn mensen die meerderjarig zijn, maar omwille van hun gezondheidstoestand niet meer in staat zijn over hun persoon of hun goederen te beslissen of hun belangen te verdedigen. Heel wat mensen krijgen dus ooit de maken met bewindvoering. Deze regeling wil de betrokkene beschermen, zowel tegen zichzelf (bv. geld uitgeven terwijl hij dit niet heeft) als tegen misbruik door derden (bv. deze persoon iets doen kopen aan een belachelijk hoge prijs, zonder dat hij het beseft). De bedoeling is om de beschermde persoon zoveel mogelijk zelf te laten doen en te laten beslissen. Zo kan hij zoveel als mogelijk zijn eigen leven blijven leiden en blijven deelnemen aan het maatschappelijke leven.