Theo Francken (N-VA) en Koen Geens (CD&V) verdedigen met klem het wetsontwerp over 'woonstbetredingen' bij sans-papiers. Geens is wel bereid om nog wat meer waarborgen te voorzien.

Van onze redacteur Christof Vanschoubroek

Brussel Het kwam gisteren nog niet tot een stemming over het wetsontwerp dat het mogelijk maakt mensen zonder papieren thuis of in het huis van een derde op te pakken ( DS, 23 januari). Volgende week volgt eerst een aantal hoorzittingen. Onder anderen de onderzoeksrechters, die de woonstbetredingen zullen moeten goedkeuren, spraken zich al negatief uit over de regeling. Ze hekelden dat ze slecht zijdelings het dossier kunnen bestuderen, waardoor ze 'veredelde stempelzetters' worden.

Op Terzake liet minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gisteravond een opening om in nog meer waarborgen te voorzien bij het betreden van woningen om daarmee tegemoet te komen aan hun verzuchtingen. Maar voor het overige schaarden Geens en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) zich resoluut achter het wetsontwerp.

Dat is wel even anders bij de oppositiepartijen SP.A en Groen. 'Wij staan achter een duidelijk wettelijk kader. Maar het moet wel kwaliteitsvol zijn', zei Kamerlid Monica De Coninck. Kamerlid Wouter De Vriendt noemde het 'een heksenjacht. Men viseert hier net de mensen die voorkomen dat Brussel een tweede Calais wordt.' Hij heeft het dan over de burgers die de transmigranten in het Brusselse Maximiliaanpark opvangen.

Duidelijkheid

Geens ontkent ferm dat de tekst iets te maken heeft met de migranten in het Maximiliaanpark. 'Ik betreur hartsgrondig de polarisatie waarin de tekst terechtgekomen is', zegt hij. 'De discussie dateert trouwens al van lang voor de vluchtelingenproblematiek in het Maximiliaanpark. Er was discussie of de politie wettelijk zonder toestemming van de rechter een woning mag betreden. Ik heb altijd neen gezegd. Deze regeling maakt dat nu eens en voor altijd duidelijk.'

Volgens Geens worden alleen de mensen die de asielprocedure doorlopen hebben, afgewezen zijn en daarop het bevel kregen om het land te verlaten geviseerd. Dus niet de mensen die geen asiel aangevraagd hebben, ook geen asiel willen en door burgers 's nachts opgevangen worden. Mensen die geen asiel aanvroegen en dat ook niet willen aanvragen, maar wél het bevel kregen om het land te verlaten, vallen in theorie wel onder de regeling maar worden in de praktijk niet geviseerd.

Hele rits voorwaarden

De voorwaarden om een woning te mogen betreden zijn ook al streng. Vooraleer een onderzoeksrechter een 'woonstbetreding' kan toestaan, moet aan een rits voorwaarden voldaan worden. Eerst en vooral moeten alle mogelijke maatregelen genomen zijn om de betrokkene te overtuigen vrijwillig terug te keren. Die krijgt eerst een bevel om het grondgebied te verlaten. Doet hij dat niet binnen de afgesproken termijn, dan zal hij uitgenodigd worden om zich te melden bij de lokale politie. Die zal hem nog eens wijzen op zijn plicht om het land te verlaten. Doet hij dat niet, dan zal er overgegaan worden tot een gedwongen terugkeer.

Al die stappen zullen duidelijk in het verslag aan de onderzoeksrechter vermeld moeten worden, net als de identiteit van de betrokkene en het adres waarvoor de machtiging wordt gevraagd. Die machtiging geldt trouwens voor één bezoek.

Grenzeloos naïef

Staatssecretaris Francken, die de groenen 'grenzeloze naïviteit' verwijt, haalde al voor de commissievergadering fors uit. 'Er wordt altijd gedaan alsof ik er als een halve gare invlieg. Vandaag is heel onduidelijk wat mag en wat niet. Deze wetgeving geeft duidelijkheid. Ik hoor al dat sommigen nu al dreigen om naar het Grondwettelijk Hof te stappen. Dat ze maar doen. Ik ben nog nooit teruggefloten.'

In de commissie maakte hij ook duidelijk hoe groot het probleem is. In 2017 werden 1.623 adrescontroles uitgevoerd. Daarbij werd in 486 gevallen - dat is 30 procent - aangegeven dat de betrokkene niet aanwezig was. In 621 gevallen - 38 procent - meldde de politie dat de betrokkene niet meer op het adres verbleef. 'Dat gebeurt vaak op basis van getuigenissen van buren of vrienden, waardoor dus aan de betrouwbaarheid getwijfeld kan worden. Het gebeurt nu dus honderden keren dat we aanbellen in het kader van een terugkeerprocedure, maar van een kale reis terugkomen.'