De regering gaf gisterochtend groen licht voor de hervorming van het huwelijksvermogensrecht. Daarbij gaat het vooral om de manier waarop een erfenis in de toekomst berekend wordt. Meer solidariteit is de kerngedachte.

De nieuwe regeling gaat op 1 september 2018 in samen met het nieuwe erfrecht.

Nieuw huwelijksstelsel

De nieuwe regels van het huwelijksstelsel streven ernaar dat in de huwelijkscontracten meer solidariteit kan worden ingebouwd. Behalve de drie bestaande stelsels (het wettelijke stelsel, het stelsel van scheiding van goederen, het stelsel van algehele gemeenschap) komt er nog een vierde stelsel. Dat is een variant op het stelsel van scheiding van goederen.

Het komt erop neer dat er een verdeling is van wat beide partners tijdens het huwelijk verdienen zonder dat men elkaars risico's er moet bijnemen. Schuldeisers van de ene partner kunnen geen beslag laten leggen op wat de andere partner verdient. Zo'n beslag gebeurt wel onder het wettelijk stelsel.

Het nieuwe stelsel is een zachtere variant van het stelsel van scheiding van goederen, die moet beletten dat een van de partners in de kou blijft staan. Bij het klassieke stelsel van scheiding van goederen blijft alles wat de huwelijkspartners verdienen apart.

'In situaties waar één partner haar carrière opgeeft en thuis blijft om de zorg van de kinderen op te nemen terwijl de andere als ondernemer een vermogen opbouwt, kan dat tot koude uitsluiting leiden', zegt Sonja Becq, volksvertegenwoordiger voor CD&V die samen met minister Koen Geens aan de modernisering van het huwelijksvermogensrecht werkte.

Het nieuwe stelsel verdeelt bij een scheiding het geld dat beide partners hebben verdiend in tweeën zonder dat gekeken wordt wie wat heeft ingebracht. Een andere verdeelsleutel is ook mogelijk.

Billijkheid in koud contract

Wie niet kiest voor het nieuwe stelsel en blijft zweren bij het stelsel van de algehele scheiding, kan toch nog genieten van een vangnet. Een billijkheidsclausule laat toe dat een partner bij scheiding aan de rechter kan vragen de meer vermogende partner tot maximaal één derde van het samen opgebouwde vermogen te doen afstaan. De rechter zal daar echter alleen toe beslissen als er sprake is van een schrijnende situatie. Het normale principe blijft dus wel de koude scheiding. Wie geen risico wil lopen met die clausule geconfronteerd te worden, moet dat uitdrukkelijk vermelden in het huwelijkscontract.

Niet meer delen met neven

Bij het overlijden van een van de partners van een kinderloos koppel, moest tot nu toe de langstlevende delen met ooms, tantes, neven en nichten. De nieuwe regeling voorziet dat alles naar de langstlevende partner gaat.

Nieuw samengestelde gezinnen

Nieuw samengestelde gezinnen trouwen vaak niet omdat ze de erfrechten van hun kinderen niet willen uithollen. Straks zullen hertrouwers elkaar kunnen onterven ten voordele van hun eigen kinderen, meldt De Tijd.

Nu erft de langstlevende partner het levenslange vruchtgebruik van de gezinswoning, ook al heeft die zelf nog een huis. De stiefkinderen moeten wachten. In de toekomst kan afgesproken worden dat de stiefouder bij overlijden het pand moet verlaten. Dat gebeurt ten vroegste na zes maanden.

Bedrijf beschermd bij scheiding

De zaakvoerder van een bedrijf zal bij een scheiding de beroepsgoederen, de stemrechten op aandelen en het cliënteel mogen behouden. Zo betekent een scheiding niet meteen het einde van een bedrijf dat tijdens het huwelijk werd opgericht. De zaakvoerder moet wel zijn ex uitbetalen op basis van de waarde van het bedrijf.

Pascal Dendooven