Wat gaat er om in de wereld? Is er iets nieuws aan de hand dat we zo onrustig zijn? Kenners van de geschiedenis zullen zeggen dat het nooit rustig is geweest. Kenners van de toekomst zullen antwoorden dat de toekomst er nooit zo snel zal zijn geweest.

Ze hebben allemaal gelijk. De mensheid gaat steeds sneller vooruit, en dat op zich geeft onrust. Maar in geen enkele eeuw sedert het begin der tijden is de mens gespaard gebleven van ramp en tegenspoed. Noch van geweld en stommiteiten die hij zelf veroorzaakte. Wij zijn vreemde wezens, nog steeds in staat tot het beste en tot het slechtste. Maar de mensheid in haar geheel is erop vooruit gegaan.

Zo is Trump niet 'vreemder' dan sommige wereldleiders die hem vooraf gingen. Maar er is een grotere kans dat de rest van de wereld hem op het goede spoor houdt. En dat zijn eigen Amerikaanse democratie er veel aan doet om hem bij de les te houden.

Hetzelfde geldt voor leiders overal in de wereld. Met de moderne media en de geëmancipeerde jeugd die begrijpt hoe het er elders aan toe gaat, en hoe het er dus bij hen thuis aan toe zou moeten gaan, is het niet makkelijk om een bevolking op duurzame wijze gekke dingen aan te doen.

Dat is mijn credo. De mensheid verbetert, de mens blijft dezelfde. Steeds -ietsje- beter slagen we erin vergissingen van leiders en mensen, of minstens hun negatieve effecten, te voorkomen door de verfijnde -nationale en zelfs internationale- rechtsstaten die we geworden zijn. Accidenten blijven altijd mogelijk. Maar waarschijnlijk zijn ze niet.

Hetzelfde geldt op de micro-schaal. Zeker, er blijft fraude in bedrijven, er blijft intrafamiliaal geweld in gezinnen, er blijven ongevallen op de weg. Maar we worden steeds -ietsje- beter in het voorkomen en het bestrijden van de gevolgen ervan. We zijn niet perfect, verre van. Maar de meeste cijfers (ondanks de 'dark numbers') maken aannemelijk dat er minder gefraudeerd wordt, er minder geweld gepleegd wordt en ook dat er minder verkeersdoden vallen. Er is nog altijd oorlog en terreur. Teveel, te dichtbij ook misschien. Maar de Palestijnse terreur, de terreur in Ierland en de oorlog in Joegoslavië zijn niet lang geleden, en waren minstens even pijnlijk. Het blijft altijd veel teveel, en we kunnen nog veel beter. Maar er is hoop, want we doen al effectief -ietsje- beter.