De Minister van Justitie Koen Geens stelde pas zijn plan voor om werk te maken van nieuwe wetboeken. Het eerste wetsontwerp dat daaruit voortvloeit wordt vrijdag goedgekeurd door de Ministerraad. Samen met Minister van Economie Kris Peeters hertekent hij het wetboek economisch recht waar het insolventierecht wordt in opgenomen.

Wie vandaag in moeilijk vaarwater komt met zijn onderneming moet beroep doen op procedures die in verschillende wetten zijn opgenomen. Door één wet te creëren krijgt de ondernemer meer rechtszekerheid. Concreet zetten de Ministers in op meer overlevingskansen voor ondernemingen in moeilijkheden en willen ze het ondernemerschap blijven stimuleren voor wie al eens in faling is gegaan. Ook wie failliet gaat verdient een tweede kans.

De Ministers doen dit concreet met onder andere de volgende maatregelen:

1. Inzetten op een tweede kans

Ondernemers nemen risico’s. Een faillissement betekent niet altijd dat de ondernemer slecht bestuurd heeft. Vandaar dat de ondernemer niet mag worden gestigmatiseerd. Integendeel. Om het ondernemerschap te blijven stimuleren en in te zetten op de tweede kans zal wie in faillissementsprocedure zit opnieuw kunnen starten met een onderneming. Zo moet de ondernemer niet meer wachten tot het einde van de afwikkeling van het lopende faillissement. De schulden die niet kunnen worden terugbetaald kunnen binnen dat faillissement kwijtgescholden worden als de rechter daarmee akkoord gaat. De term verschoonbaarheid verdwijnt hierdoor.

2. Stimuleren minnelijk akkoord

Vandaag is een minnelijk akkoord niet aantrekkelijk omdat de betalingen die in het kader van dit akkoord tussen de schuldenaar en de schuldeiser gebeuren, achteraf bij een eventueel faillissement kunnen worden teruggevorderd. Of nog, de schuldenaar voert het akkoord simpelweg niet uit en de schuldeiser heeft geen enkele mogelijkheid om dit akkoord af te dwingen.
Deze situatie creëert veel onzekerheid bij de schuldeiser en maakt dat er zeer weinig voor deze oplossing wordt gekozen. Het vernieuwd minnelijk akkoord verzekert de schuldeiser dat de betalingen die hij ontvangt kan behouden. Ook wordt de mogelijkheid gegeven om dit akkoord uitvoerbare kracht te geven, wat betekent dat de schuldeiser, bij stilzitten van de schuldenaar, het akkoord voor de rechtbank kan afdwingen. Nieuw is ook dat de schuldenaar die in moeilijke papieren zit maar die zelf niet in staat is om orde op zaken te stellen, een beroep kan doen op een ondernemingsbemiddelaar die de schuldenaar kan bijstaan bij het opstellen van een akkoord met de schuldeisers. Deze maatregelen maken dat de onderneming in moeilijkheden heel snel in haar situatie kan ingrijpen en een doorstart kan maken tegen een zeer lage prijs.

3. Stil faillissement

De mogelijkheid tot stil faillissement met aanduiding van een pre-curator wordt ingeschreven in de wet.

Het uitspreken van een faillissement gaat doorgaans met veel publiciteit gepaard en brengt ondernemingen mede daardoor vaak in een negatieve spiraal. Er kan snel een waardevermindering plaatsvinden, die uiteindelijk ook in het nadeel is van de schuldeisers. De invoering van een stil faillissement beoogt een betere afhandeling van een faillissement mogelijk te maken. Het ‘voorwerk’ door een stille curator gebeurt achter de schermen en kan leiden tot een snellere afwikkeling en een hogere opbrengst voor de schuldeisers. Bijvoorbeeld omdat gezondere onderdelen nog voor een marktconforme prijs kunnen worden verkocht in plaats van tegen executiewaarde.

4. Centraal register solvabiliteit

Men zal zich niet langer moeten verplaatsen naar de griffie van de rechtbank om een faillissementsdossier neer te leggen. Zowel de rechtbanken van koophandel, de griffiers, de rechters in handelszaken en de curatoren vragen al jaren naar een geïnformatiseerde faillissementsprocedure. Alle mogelijke schuldeisers, bijvoorbeeld banken, werknemers, leveranciers, kortom iemand die geld moet krijgen van een onderneming hebben belang bij deze digitale procedure. Ook voor curatoren (advocaten) en griffies van de rechtbanken betekent dit dat ze niet onnodig betrokken worden in een papiermolen. De faillissementsprocedure wordt hierdoor efficiënter afgehandeld. In 2015 werden er 10605 faillissementsdossiers opgestart.

5. Vrije beroepen zullen ook kunnen genieten van de voordelen van een insolventieprocedure

Ook de beoefenaars van vrije beroepen hebben, zoals alle andere ondernemers, recht op de openstelling van de gepaste instrumenten voor het geval dat zij in financiële moeilijkheden komen. Het insolventierecht moet meer dan ooit ook voor hen een vangnet zijn, een reddingsboei voor het geval dat het niet loopt zoals verwacht. Net als alle ondernemers krijgen de vrije beroepen nu ook de mogelijkheid om hun onderneming of samenwerkingsstructuur op een ordentelijke wijze aan te passen, te laten beschermen of te laten ophouden, met respect voor de eigenheid van het vrij beroep.