Vandaag keurde de Ministerraad op voorstel van de Minister van Justitie, Koen Geens, het voorontwerp van de wet goed betreffende internering en diverse bepalingen justitie. Dit is het derde wetsontwerp (Pot Pourri III) dat kadert in de geplande hervormingen van justitie door Minister Geens. Het luik internering van de wet komt er dankzij nauw overleg met Minister van Volksgezondheid, Maggie De Block.

1.Een betere rechtspositie voor de geïnterneerden via de introductie van de interneringskamers

Het wettelijk kader voor de internering van personen wordt aangepast. Het gaat om een aantal noodzakelijke technische correcties op de wet van 5 mei 2014, alsook om een aantal fundamentele aanpassingen op het vlak van interneringsbeleid.

Koen Geens: “Met de komst van de Kamers voor de Bescherming van de Maatschappij- de zogenaamde interneringskamers- krijgt de geïnterneerde een rechtspositie, zoals veroordeelden dat hebben. Ons land werd in het verleden al te veel veroordeeld omdat we geïnterneerden niet de zorg zouden geven die hen toekomt. Hier maken we komaf mee. Daarnaast maken we het interneringsbeleid gerichter op zij die zwaardere misdrijven hebben gepleegd. Wie een winkeldiefstal pleegt, hoort niet voor onbepaalde duur thuis in een inrichting”

Interneringskamers

De procedure van internering wordt beter afgestemd op de zorgnoden van de geïnterneerde. Hiertoe worden nieuwe kamers opgericht binnen de strafuitvoeringsrechtbanken, de zogenaamde “interneringskamers”. Dergelijke kamers zullen de taken over nemen van de commissies ter bescherming van de maatschappij. De samenstelling wordt echter gewijzigd: voor het eerst zal een rechter, samen met 2 assessoren (een klinisch psycholoog en een assessor sociale reïntegratie) uitspraak doen over het zorgtraject van de geïnterneerde. Vandaag blijven al teveel geïnterneerden verstoken van de zorg die ze verdienen. Ons land werd daarvoor al talrijke malen veroordeeld, reeds ruim voor 300.000 Euro en een aantal zaken zijn nog hangende. De geïnterneerde krijgt op die manier een rechtspositie, met rechten en plichten.

Deze procedure bevat meer garanties voor een passend zorgcircuit op maat van de geïnterneerde. Er wordt voorzien in de volgende aanpassingen:

1. De bevoegdheid om een veroordeelde te interneren komt toe aan de Kamers voor de Bescherming van de Maatschappij. Beroep kan worden aangetekend bij het Hof van Beroep.
2. Er komt een verplicht psychiatrisch onderzoek
3. De plaatsing gebeurt in een door de federale overheid georganiseerde inrichting of afdeling tot bescherming van de maatschappij of in een forensisch psychiatrisch centrum of in een erkende inrichting binnen het reguliere zorgcircuit.

Gerichter interneren

De huidige wetgeving voorziet dat alle als misdaad of wanbedrijf omschreven feiten waarop een gevangenisstraf is gesteld, met uitzondering van de misdaden of wanbedrijven die worden beschouwd als politieke misdrijven of als drukpersmisdrijven, in aanmerking komen voor een internering.

Dit brengt echter met zich mee dat ook personen die relatief lichte feiten hebben gepleegd, nog vaak geïnterneerd worden. Interneren als maatregel van onbepaalde duur is echter voor dergelijke personen niet de gepaste maatregel. Daarom zal de interneringsmaatregel meer gericht worden op zij die het echt nodig hebben.

Hiertoe wordt er een drempel ingevoerd wat het gepleegde misdrijf betreft. Internering zal in de nieuwe regeling nog mogelijk zijn voor zij die een niet-correctionaliseerbare misdaad hebben gepleegd, of een misdaad of wanbedrijf die een aantasting of een bedreiging van de fysieke of psychische integriteit heeft opgeleverd.

Uitstroom uit de gevangenis

Het creëren van plaatsen in het reguliere zorgcircuit en de verdere uitbouw van een forensisch psychiatrisch circuit is cruciaal voor de uitstroom van geïnterneerden uit de gevangenis. Het FPC Gent is volledig operationeel (272 plaatsen), de openbare aanbesteding voor het FPC Antwerpen (180 plaatsen waaronder 10 à 15 high risk) is lopende. De selectiebeslissing van welke kandidaten er naar de volgende ronde gaat, wordt volgende week genomen. De Regering beslist ook over bijkomende inrichtingen voor geïnterneerden in beide landsdelen. In Bierbeek komt de eerste long stay afdeling voor 30 mensen. Daarnaast wordt er gewerkt in ons land aan projecten voor geïnterneerde vrouwen, geïnterneerde mentaal gehandicapten en in een breder kader de gezondheidszorg voor gedetineerden.

2.Betekeningen worden elektronisch

Wanneer mogelijk zal het bezoek van de gerechtsdeurwaarder worden vervangen door een elektronische communicatie. Dit betekent voor de betekeningen in strafzaken een belangrijke besparing op het budget gerechtskosten van Justitie en een vereenvoudiging van de burger.

De introductie ervan zal mogelijk worden naarmate de e-box wordtingevoerd voor wat de juridische beroepen betreft. Voor alle andere, ondernemingen en burgers, zal de betekeningenkel geldig kunnen gebeuren aan diegene die er per betekening uitdrukkelijk mee instemt dat de betekening elektronisch gebeurt.

Zowel in strafzaken als in burgerlijke zaken wordt er meestal betekend om iemand te dagvaarden voor de rechtbank of om het uitgesproken vonnis of arrest mee te delen waardoor bijvoorbeeld beroepstermijnen beginnen te lopen.

Er wordt ook een digitaal platform ingevoerd bij de Nationale Kamer vanGerechtsdeurwaarders. Via dat platform zullen alle betekeningsopdrachten worden gecentraliseerd. Alle partijen die betrokken zijn bij betekeningen (parketsecretariaten, magistraten, griffies, advocaten) zullen op een beveiligde manier te allen tijde betekeningsdossiers kunnen raadplegen. Het platform zal ook automatisch heel wat procedureel werk verrichten, zoals termijnen opvolgen en herinneringen sturen. Op volle snelheid zal dit een belangrijke werklastvermindering voor de parketsecretariaten betekenen.