Is there something rotten in the State of Denmark? Het is de vraag die opwelt als men deze dagen de tweets van sommige partijvoorzitters en ministers van de federale regering leest. Men valt elkaar wederzijds aan met een vinnigheid die op zijn minst verrassend is. De voorzitter van de grootste partij in de regering, de partij van de premier en meer nog die van zijn zusterpartij laten zich op Twitter in scherpte niet onbetuigd.

Zeker, er was de open debat cultuur van de regering-Verhofstadt. Maar dat dreigt te eindigen “in bont en blauw”, zei Louis Tobback toen. Gelijk kreeg hij, toen Paars II ‘waterschade’ opliep over het migrantenstemrecht. Ook in Zweeds was er bij herhaling gekibbel, wat uitmondde in het Marrakesh-debacle.

Maar er waren andere regeringen, om die van Dehaene niet te noemen (1992-‘99). Binnenskamers waren er vele open, soms heel moeilijke discussies. Maar naar buiten toe: eenheid. Elke week een diner na de kabinetsraad, zodat de pers niet op haar wenken werd bediend. Er was respect van de toppolitici voor elkaar, zij gunden elkaar het licht in de ogen en zij droegen bij tot de oplossing van elkaars problemen. Slechts voor de ontijdige dioxinecrisis moest Dehaene de duimen leggen. Anders was er zeker een regering-Dehaene III gekomen.

De tijden zijn veranderd, zegt U? Er zijn de media, de sociale media vooral, Trump natuurlijk, zelfs Biden spreekt fermer dan toen hij jong was. De toon is nog verhard vandaag, maar zacht was hij nooit. Men moet heel de tijd aanwezig zijn, altijd communiceren, zijn plaats opeisen nog voor er een begin van beslissing is. Het is zoals in de wielerkoers: er zijn geen gemakkelijke ontsnappingen meer, het peloton jaagt vanaf de eerste kilometer.

In die onrust bleef Angela Merkel sedert 2005 onafgebroken een baken van rust en stabiliteit. Zondag is haar rijk uit, na al die tijd het beste van zichzelf voor Duitsland en Europa te hebben gegeven. De Duitsers zijn voor de toekomst op zoek naar een kopie van hun kanselier: de socialist Scholz vouwt zijn handen al zoals Merkel, en CDU’er Laschet heeft Merkel in de finale voor de kar van zijn verkiezingscampagne gespannen. Een laatste keer gooit Mutti Merkel haar geloofwaardigheid in de weegschaal. Van zijn heimwee naar Konrad Adenauer (‘der Alte’) is Duitsland slechts traag genezen. Naar Merkel zal niet alleen Duitsland, maar ook Europa heimwee hebben. Enig idee hoe de EU zijn houding ten aanzien van het nieuwe China zal bepalen zonder haar?