Als onophoudelijke neergutsende regen het waterpeil ongekend doet stijgen, worden we herinnerd aan ons nefast klimaatgedrag. Het menselijk en materieel leed in sommige streken van ons land, van Duitsland en van Nederland zijn niet met woorden te vatten. Alle getroffenen verdienen onze warme en oprechte solidariteit en hulp. Ons meeleven kan niet groot genoeg zijn.

De mens heeft zich altijd dicht bij stromen en rivieren gevestigd. Aan de Schelde: Doornik, Oudenaarde, Gent, Dendermonde en Antwerpen. Aan de Maas: Namen, Luik en Maastricht. Om evidente redenen. Het dal is gemakkelijker toegankelijk dan het plateau. Het is er ook frisser. Je kan over het water varen naar de volgende vestiging, zonder de (on)begane grond te moeten gebruiken. Historisch was rivierwater levensnoodzakelijk en primair voor zowat elke menselijke activiteit: je kan het koken, je kan jezelf en je kleren ermee wassen, je dieren kunnen er hun dorst lessen, het was zelfs een riool.

Dat onze grootste vriend bij storm, wind, onophoudelijke regenval en springtij in problemen geraakt, en ons in problemen brengt, ligt voor de hand. Daarom hebben we dijken en bruggen gebouwd, dammen en barrages. De natuur is er om ons te helpen, maar vraagt soms ook respect.

Klimaatverandering is een oud zeer, er wordt over geschreven en gesproken sedert de jaren ‘60, ook in de politiek. President Johnson (1965) en Henry Kissinger wat later vroegen de wetenschap en techniek het probleem op te lossen dat wetenschap en techniek zelf hadden gecreëerd. De aanhoudende droogte in de landen onder de Sahara sedert die tijd is een voorbeeld: het was ver van ons bed dat de woestijn zich zuidwaarts uitbreidde naar Mali, Burkina en Tsjaad. Idem dito voor de overvloedige moessonregens in Indië en Bangla Desh. Ook dat was ver van ons bed, en we brachten het niet in verband met ons eigen verwoestend gedrag dat er nochtans de oorzaak van was.

Het neo-liberalisme heeft de problematiek in de jaren ‘80 en ‘90 verwaarloosd. Het duurde tot het begin van de eeuw alvorens Al Gore uitkwam met zijn “inconvenient truth”. Het kostte nog 15 jaar voor het helemaal bovenaan de agenda kwam: van Kyoto (1997-2005) tot EU-commissaris Timmermans eerder deze week.

Les geleerd? Misschien moeten we maar een klimaatmeter installeren aan elk dorpsplein die het aantal klimaatdoden per dag in heel de wereld sedert 1960 weergeeft? En ondertussen keihard werken om klimaat rampen in de toekomst binnen betere banen te leiden? In de hoop ze ooit zelfs te kunnen voorkomen?