Hoewel het voor iedereen nog een beetje wennen was, is de eerste digitale zitting van de Mechelse correctionele rechtbank vrij vlot verlopen. Terwijl het Openbaar Ministerie een straf vorderde en de advocaten in de rechtszaal pleitten, volgden de aangehouden beklaagden het proces vanuit de gevangenis en konden ze ook door de rechter worden ondervraagd.

Het was een primeur voor ons land: een zitting van de correctionele rechtbank waarbij de aangehouden beklaagden hun proces vanuit een kamer in de gevangenis konden volgen en zelfs toelichting gaven bij de feiten. “Het is een app die een beetje vergelijkbaar is met Skype. In de rechtszaal zijn het Openbaar Ministerie, de griffier en rechter aanwezig, net zoals de advocaten. Omdat de gevangenen in deze coronatijden niet meer worden overgebracht naar het gerechtshof, kunnen ze op een laptop in de gevangenis het proces volgen”, zegt rechtbankvoorzitter Theo Byl. “Dat is heel belangrijk voor die mensen. Wanneer iemand correctioneel moet voorkomen, wil hij weten welke straf wordt gevorderd en eventueel zelf nog een woordje uitleg geven. Dat is met deze videoverbinding zeer goed gelukt. De komende zittingen willen we met oortjes of kleine hoofdtelefoons gaan werken en in een aanpalende zaal een luidspreker zetten, zodat de openbaarheid van het proces niet teloorgaat.”

Veilige manier

Op een groot scherm in de zaal konden alle actoren inloggen. Advocaten filmden zichzelf tijdens hun pleidooi, zodat de beklaagden ook hen konden zien. Een tolk vertaalde alles wat er werd gezegd, net zoals dat bij een gewoon proces het geval is.

Ook de Mechelse gevangenis is voorstander van deze manier van werken. “Door de coronamaatregelen is er geen transport meer van gevangenen. Met de videoverbinding kunnen de mensen toch hun proces volgen. Dat gebeurt op een veilige manier en zonder dat ze het risico lopen om met het virus besmet te worden en het mee te brengen naar de gevangenis”, reageerde gevangenisdirecteur Dirk Janssens.

De advocaten waren ook pro het nieuwe systeem. “Het is positief dat de zaken door deze manier van werken niet moeten worden uitgesteld en dat de beklaagden ook alles kunnen volgen. Alsof ze eigenlijk zelf in de zittingszaal aanwezig zouden zijn”, zegt advocaat Bart Vanmarcke. “Wie in voorhechtenis zit, wil zo snel mogelijk weten welke straf hem boven het hoofd hangt en wil vaak ook het woord nemen tijdens het proces. Het is een uitzonderlijke maatregel in uitzonderlijke tijden, maar het is positief dat het gerecht er alles aan doet om de zitting toch te kunnen laten doorgaan. Uiteraard hoop ik dat na de coronacrisis alles normaliseert en dat men terug op de oude manier van werken overschakelt: dat iedereen lijfelijk aanwezig kan zijn in de rechtbank.”

Nu de test op de correctionele rechtbank vlot is verlopen, wil men ook de raadkamer - wellicht vanaf volgende vrijdag - op deze manier laten plaatsgrijpen. Enkele griffiers zijn volop bezig om ook jeugd-, familie- en burgerlijke zaken op dezelfde wijze te ­organiseren in Mechelen.

Theo Derkinderen