In de gevangenis van Oudenaarde beginnen deze ochtend elf gedetineerden, bijna allemaal veroordeeld tot lange gevangenis- straffen, aan hun race tegen de klok. 'Wij kunnen en zullen tot zeshonderd mondmaskers per dag naaien.' Ook in Brugge, Bergen en Merksplas komen gedetineerden in actie.

Een deel van de oplossing voor het acute tekort aan mondmaskers komt uit een wel heel onverwachte hoek. "Wij zijn zelf op het idee gekomen", zei D., gisterenmiddag aan de telefoon vanuit de gevangenis van Oudenaarde. "We waren deze ochtend aan onze nieuwe werkweek begonnen en er lagen patronen klaar voor broeken. We hebben hier in het verleden al mondmaskers gestikt. Waarom, vroegen wij, kunnen we dat nu niet opnieuw doen?"

Kort na de middag kwam antwoord van het hoofdbestuur van het gevangeniswezen: de stoffen zijn besteld. "We waren er al eerder mee bezig met Cellmade voor een externe klant", zegt woordvoerster Kathleen Van De Vijver, tevens coördinator van Cellmade Vlaanderen. "Cellmade is de afdeling die bevoegd is voor gevangenisarbeid. Zondagavond hebben we met enkele mensen een patroon gekozen. De stoffen zijn besteld en zijn er normaal tegen dinsdagochtend. Dan kan het stikken beginnen."

Dat gebeurt vanaf deze ochtend in het naaiatelier van de gevangenis van Oudenaarde. Daar staan tien naaimachines. De naaiers hebben allemaal jaren ervaring in de vingers. Ze produceren naargelang de bestelling kussenslopen, parasols, hemden, sweaters, broeken. En hygiënische mondmaskers.

D.: "Oudenaarde is een instelling voor langgestraften. Nagenoeg al wie in ons naaiatelier werkt is ooit langs het assisenhof gepasseerd, vaak voor moord. We zijn allemaal veroordeeld tot het vergoeden van burgerlijke partijen. Justitie heeft het zo geregeld dat wij door hard te werken tot 400 euro per maand kunnen verdienen. Wij zien die daar zelf weinig van, het gros gaat naar nabestaanden van slachtoffers. In het atelier ben je wel onder de mensen, je bent bezig. Liever daar dan alleen op cel."

D. werd in 2017 veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf wegens moord. Hij heeft geen idee wanneer hij ooit vrij zal komen. Toch wil hij "er keihard voor gaan".

D.: "Het zal de eerste dag nog wat zoeken zijn met patronen en automatismen. Tegen eind deze week kunnen en zullen wij elk vijfhonderd tot zeshonderd mondmaskers per dag naaien. We zijn met tien naaiers, dus reken vijfduizend of zesduizend maskers per dag."

Het is nog maar het begin, stelt Van De Vijver. "We hebben ook naaiateliers in de gevangenissen van Brugge en Bergen en een klein opleidingsatelier in Merksplas. Ook daar kwam de vraag van de gedetineerden zelf. De situatie in de gevangenissen is apart. Het gevaar van coronabesmettingen komt van buitenaf. Van bezoekers en van het gevangenispersoneel. We willen dat de gedetineerden zolang mogelijk kunnen blijven werken. Op die manier compenseert dit hun gemis van bezoek en kunnen ze een inkomen behouden."

Cellmade gaat in eerste instantie nog een mondmasker-order van een private klant afhandelen in Brugge en Oudenaarde, vervolgens wordt er geproduceerd voor eigen personeel en de gedetineerden zelf.

"Daarna gaan we de Crisicel Corona onze diensten aanbieden", zegt Van De Vijver. "Dat kan allemaal heel snel gaan. De gedetineerden willen produceren om zich te kunnen beschermen, maar ze willen vooral iets terugdoen voor de maatschappij waar ze op een dag weer deel van zullen uitmaken."

Dat het mondmasker dat straks misschien het verschil maakt tussen een coronabesmetting of niet in een gevangenis is gestikt, zal je als consument niet weten. Er komt niets op de verpakking te staan.

Anders dan bij de meeste vrijwilligersacties die gisteren zo'n beetje overal op gang kwamen, produceren de gedetineerden mondmaskers voor medisch personeel en coronapatiënten. De maskers voldoen wel niet aan de strenge FFP2-norm, maar zouden voldoende bescherming bieden om overdracht van het virus te verhinderen. "Gezondheidswerkers en patiënten zijn de doelgroep", zegt Van De Vijver. "Onze maskers gaan prioritair naar wie die het meest nodig heeft."

D.: "Volgens de eerste patronen die we te zien kregen, moeten we meerdere lagen textiel over elkaar stikken, met in het midden een speciale stof die moet worden gestreken. Als ik het zo bekijk, kost het naaien van één mondmasker ons dertig seconden. Als men ons meer naaimachines zou kunnen bezorgen en meer gedetineerden, dan kan de productie nog verder omhoog. We willen allemaal graag helpen."

Bron: De Morgen - DOUGLAS DE CONINCK