In de aanloop naar de verkiezingen proberen de veiligheidsdiensten eventuele Russische desinformatie voor te zijn.

Van onze redacteur Nikolas Vanhecke

BrusselDe komende 110 dagen ­steken verschillende veiligheids- en ­inlichtingendiensten een tandje bij. Na eer­dere Russische inmenging in de Amerikaanse en Franse presidentsverkiezingen, willen de Staatsveiligheid en de militaire inlichtingendienst Adiv vermijden dat desinformatie uit (vooral) Moskou en (in mindere mate) Peking hier het democratische proces zou verstoren.

Om de politieke partijen te wijzen op de dreiging, riepen Adiv en de Staats­veiligheid hen gisteren bijeen voor een briefing. De voorzitters, of hun vertegenwoordigers, kregen een overzicht van wat die inmenging precies kan inhouden en hoe ze tot stand komt. Ook de Parti Populaire was er. Die Franstalige partij heeft nauwe banden met Steve Bannon, de gewezen topadviseur van de Amerikaanse president Donald Trump. Tijdens zijn campagne werden, ook op aansturen van Bannon, valse berichten via sociale media losgelaten op kiezers.

Vandaag hebben de inlichtingendiensten nog geen concrete aanwijzingen dat uit Rusland of een andere natie een campagne op poten gezet zou worden. So­wieso zou dat redelijk vroeg zijn. Doorgaans wordt desinformatie in de laatste rechte lijn naar verkiezingen verspreid.

Samen met het Belgische Centrum voor Cybersecurity (CCB) hebben de inlichtingendiensten een 'Joint intelligence taskforce' opgericht om dreigingen op te sporen. Voor de politici werden ook een folder en een website met specifieke tips uitgewerkt. De gezamenlijke inspanningen richten zich op het opsporen en aanpakken van valse informatie. Even­tuele manipulatie van de verkiezings­resultaten zelf is een taak specifiek voor het CCB.

Hacking en phishing

In de briefing verwezen de inlichtingendiensten naar Rusland en China als 'belangrijkste actoren met aanzienlijke middelen'. Ook van privéorganisaties gaat een zekere dreiging uit, bleek in het verleden al. In de affaire rond Kazach­gate dook een organisatie genaamd 'Open Source Investigations' op om valse informatie de wereld in te sturen. Bij verkiezingen wordt vooral naar 'state actors' gekeken. Hun boodschap wordt vaak versterkt door sociale (Facebook, Twitter) en meer traditionele media, zoals Russia today of Sputnik. Een vals bericht over een Belgisch bombardement in Syrië van enkele jaren geleden ( zie grafiek) beoordeelt de Staatsveiligheid als een mogelijke testcase om de Bel­gische reactiesnelheid op dergelijke ­berichten te testen.

Een techniek die al vaker opdook, is het hacken van een bepaalde politieke partij. De gestolen data worden dan vlak voor een verkiezing gelost. Het overkwam bijvoorbeeld het campagneteam van de Franse president Emmanuel ­Macron. In ons land was Ecolo in de lente van 2017 het doelwit van een phishingaanval.

Het gerecht onderzoekt de zaak, er zijn sterke vermoedens dat die aanval uit Russische hoek kwam.

Nikolas Vanhecke