Reeds lange tijd klaagt de Raad van Europa de situatie in de Belgische gevangenissen aan. Het ontbreken van een minimale dienstverlening in de gevangenis tijdens een lange staking is al lang een doorn in het oog van de Raad van Europa. Vandaag heeft de regering in 3e lezing goedkeuring gegeven aan het wetsontwerp dat Minister van Justitie Koen Geens met de syndicale organisaties heeft onderhandeld.
Het wetsontwerp heeft als doel de kwaliteit van de brede penitentiaire context bij te sturen. Het werkklimaat voor de beambten alsook het detentietraject van de gedetineerden zal hierdoor aanzienlijk verbeteren. Dit is een lange termijn project dat de krijtlijnen uitzet voor de gevangenissen van de toekomst.
° Minimale dienstverlening
| Per gevangenis wordt los van elke staking een plan opgemaakt, en dat na sociaal overleg, hoeveel personeelsleden aanwezig moeten zijn om een minimale dienstverlening die overeenstemt met de mensenrechtelijke eisen te waarborgen. |
In geval van een sociaal conflict wordt onverwijld het sociaal overleg opgestart op het bevoegde niveau. Het krijgt alle kansen. Als de vakbonden toch beslissen om nadien te staken, dan wordt voorzien in een minimale dienstverlening op dagelijkse basis. Bij elke staking dient het inrichtingshoofd van de gevangenis een lijst op te stellen van de personeelsleden die verklaard hebben dat ze niet aan de staking zullen deelnemen en dit 72 uur voor het begin van de staking. Op die manier kan het inrichtingshoofd een planning opmaken om de minimale dienstverlening aan de gedetineerden te garanderen. Indien er een aanzegging is voor een staking van meer dan twee dagen, geldt dezelfde procedure. Indien het inrichtingshoofd tot de conclusie komt dat er niet voldoende personeel aanwezig zal zijn, informeert deze de provinciegouverneur. In dat geval overlegt de provinciegouverneur met het inrichtingshoofd en de verantwoordelijke leiders van de representatieve vakbonden over de schikkingen die getroffen moeten worden indien niet voldoende penitentiaire agenten zich vrijwillig hebben aangeboden. Zo nodig kan de gouverneur deze schikkingen verplichtend maken.
° Betere bescherming personeel
Voor het personeel betekent dit wetsontwerp een verbetering van hun personeelsstatuut en een betere bescherming tegen klachten en gerechtelijke procedures. Opleiding krijgt een belangrijke plaats in de loopbaan van iedereen. De functie-invulling van de job wordt opgewaardeerd waardoor het aantrekkelijker wordt om binnen het gevangeniswezen tewerkgesteld te blijven. Er wordt een duidelijke deontologische code gecommuniceerd over normen en waarden binnen het gevangeniswezen.
° Penitentiaire beleidsraad
De Minister zal een penitentiaire beleidsraad installeren. Deze adviesraad geeft de Minister advies over de bestuursplannen en formuleert aanbevelingen die zij nuttig acht voor wat betreft zowel actuele als toekomstige wetgeving. Die beleidsraad is niet enkel samengesteld uit vertegenwoordigers van het gevangeniswezen maar ook uit andere actoren die met de uitvoering van de straffen te maken hebben zoals magistraten, experten criminologie, advocaten, het NICC en de gemeenschappen.
Ten laatste een jaar na het in voege treden van de wet wordt deze geëvalueerd.