Hoe ontmasker je mensensmokkelaars en andere criminelen via hun bankrekening? Vanaf vandaag krijgen banken daarvoor een brochure met tips van de antiwitwascel. "Het is belangrijk dat ze op de hoogte zijn van de laatste trends."
Even dit: banken helpen vandaag al om criminele organisaties te ontmaskeren. Vorig jaar hebben ze in totaal 3.285 verdachte transacties gemeld, goed voor een bedrag van 1,4 miljard euro. Meestal ging het daarbij om meldingen van hacking of fraude, maar er werden ook 103 transacties gesignaleerd die wezen op mensensmokkel - voor bijna 13 miljoen euro. Wellicht is dat maar het topje van de ijsberg.
Daarom brengt minister van Justitie Koen Geens (CD&V), samen met Febelfin en de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI, de antiwitwascel) vandaag een (interne) brochure uit, waarin ze bankiers tips geven over hoe ze geld van smokkelaars en mensenhandelaars snel kunnen opsporen. "Het 'follow the money'-principe, het opsporen en traceren van geldstromen, is essentieel om hen te vervolgen", legt Geens uit. Criminelen zijn erg inventief en passen zich snel aan.
Massagesalons
Concreet waarschuwt de brochure bijvoorbeeld voor transacties tussen firma's die fysiek zeer dicht bij elkaar liggen of die binnen dezelfde sector massaal geld naar elkaar overschrijven, dat vervolgens contant wordt afgehaald. In zo'n geval moet er altijd een belletje gaan rinkelen, net als wanneer er plots verschillende massagesalons worden opgericht met eenzelfde eigenaar en met geldtransfers naar Azië. Dat kan wijzen op seksuele uitbuiting.
Zo ontdekte een bank onlangs een bvba in de bouwsector, die op 1 jaar voor in totaal 400.000 euro aan overschrijvingen kreeg van andere bouwfirma's. Kan gebeuren, maar vervolgens werd bijna al dat geld meteen contant afgehaald. Bovendien werd er nooit iets overschreven van btw, RSZ of lonen of naar een leverancier.
"Sowieso draaien die bedrijven vaak maar even mee, want als er valsgespeeld wordt, gaat dat binnen de sector meteen rond en wil niemand meer met hen samenwerken", legt Philippe de Koster, voorzitter van de antiwitwascel, uit. "Ze richten dan snel een nieuwe vennootschap op of veranderen de naam van het bedrijf. We zien vaak ook een groot verloop van zaakvoerders: nog zo'n teken aan de wand."
Snelle detectie
De antiwitwascel werkt alleen op basis van meldingen van overheidsdiensten: ze kunnen niet zomaar zelf gaan neuzen in bankrekeningen. En dus is het belangrijk dat banken die signalen snel zelf kunnen detecteren.
Maar lopen zo'n bedrijven dan sowieso al niet in het vizier van de inspectiediensten? "Jawel, maar als zij vaststellingen doen op een werf weten ze niet hoeveel geld daarmee gemoeid is", aldus de Koster. "Vandaar dat het zo belangrijk is dat wij die vaststellingen snel kunnen koppelen met het financiële plaatje." Het CFI kan op basis van zo'n melding beslissen om een verrichting gedurende 5 dagen te blokkeren. "Zo is er meer kans dat het parket dat criminele geld in beslag kan nemen vooraleer criminelen het naar ergens anders versluizen."