De Staatsveiligheid mag zeer binnenkort rechtstreeks meekijken met de duizenden camera's van de politie, zowel bewakingscamera's als camera's met nummerplaatherkenning.

Op 25 mei, wanneer over heel het land strengere privacyregels van kracht worden voor alle bedrijven en overheidsdiensten, treedt ook een andere wet in werking die de Staatsveiligheid rechtstreeks toegang geeft tot de duizenden camera's van alle federale politiediensten en alle lokale politiekorpsen in ons land. Dat gaat van de eenvoudige bewakingscamera's die een politiezone bijvoorbeeld gebruikt om een stadsplein in de gaten te houden tot de intelligente camera's, zoals de ANPR-camera's die nummerplaten herkennen en die aan steeds meer wegen opduiken. Het gaat zowel om zichtbare als verdoken camera's. Alleen al in de politiezone Antwerpen hangen honderden camera's.

De Staatsveiligheid zal geen toestemming meer moeten vragen aan de bevoegde politiedienst om in real time mee te kijken met een politiecamera. Evenmin om camerabeelden te kunnen inkijken die in een politiedatabank te vinden zijn. De Staatsveiligheid mag daarvoor het nationaal register gebruiken dat de federale politie bijhoudt met alle locaties van vaste politiecamera's.

Inlichtingenofficieren van de Staatsveiligheid zullen via de politiecamera's personen die ze viseren, 'targets', kunnen lokaliseren en volgen. Ze kunnen bijvoorbeeld buitenlandse geheim agenten volgen die hier clandestiene operaties uitvoeren. Denk aan Russische spionnen of de Spaanse geheim agenten die hier de Catalaanse leider Carles Puigdemont hebben geschaduwd.

Naast zulke gerichte onderzoeken naar een welbepaald doelwit zal de Staatsveiligheid ook ruimere zoekopdrachten kunnen geven aan de intelligente politiecamera's. Dat kan op basis van criteria die de Staatsveiligheid interesseren, bijvoorbeeld welke wagens allemaal aan- en afrijden op een verdachte plaats. Ook als overeenkomsten opduiken met gegevens die al in de databank van de Staatsveiligheid zitten, bijvoorbeeld als ANPR-camera's nummerplaten registreren die ook voorkomen op lijsten van de inlichtingendiensten. Zo kan de Staatsveiligheid nieuwe doelwitten of interessante contacten blootleggen.

Wie controleert de Staatsveiligheid wanneer ze de politiecamera's gebruikt? De dienst zal geen toestemming meer moeten vragen aan de politie, zoals dat nu wel nog het geval is. Maar er zal wel telkens bijgehouden worden wie van de Staatsveiligheid wanneer een politiecamera heeft gebruikt. Er blijft dus altijd een spoor achter.

Als een officier van de Staatsveiligheid camerabeelden wil inkijken die de politie al een maand of langer geleden maakte, moet hij daarvoor de toestemming vragen aan zijn diensthoofd bij de Staatsveiligheid. Die beslissingen moeten ook zo snel mogelijk worden meegedeeld aan de toezichthouder op de inlichtingendiensten, het Comité I. Dat comité zal ook zijn fiat moeten geven voor de ruimere zoekcriteria die de Staatsveiligheid wil toepassen op de intelligente politiecamera's.

Ook zal een parketmagistraat of een onderzoeksrechter een tijdje kunnen verhinderen dat de Staatsveiligheid een politiecamera gebruikt als dat een lopend strafonderzoek kan hinderen.

De nieuwe wettelijke bevoegdheid is al goedgekeurd door het parlement en gaat op 25 mei van kracht, maar minister van Justitie Koen Geens (CD&V) legt nog de laatste hand aan een Koninklijk Besluit.

GROTE VOORUITGANG

De Staatsveiligheid moet vandaag telkens toestemming vragen aan de politie om toegang te krijgen tot een van haar camera's. De inlichtingendienst heeft nu amper middelen om een doelwit te lokaliseren of te volgen over heel het land. Met een rechtstreekse toegang tot alle politiecamera's wordt dat wel mogelijk, een grote vooruitgang voor de Staatsveiligheid.

LARS BOVÉ