Pilootproject in politiezone Carma maakt snelle aanpak mogelijk

Genk - In de politiezone Carma zijn in minder dan drie maanden tijd bijna 500 dossiers van lokalecriminaliteit onmiddellijk . Dat is het gevolg van het ‘project M’: parketmagistraten zetelen sinds half oktober in het kantoor van de politie in Genk waardoor snellere, meer zichtbare en op maat gesneden beslissingen worden genomen in de bestrijding van veel voorkomendecriminaliteit. De meest voorkomende misdrijven inproject M zijn diefstallen, vernielingen, slagen, inbreuken tegen de wapenwet, lokaledruggebruikers en -dealers, belaging en bedreigingen. Voor elke verdachte volgt een onmiddellijke reactie: een straf of alternatieve maatregel. Daarnaast is er ook bijzondere aandacht voor het slachtoffer, dat ervaart dat het herstel vande geleden schade ook een prioriteit is. Het project is een primeur voor ons land en zal over een half jaar navolging vinden in de politiezone Limburg Regio Hoofdstad.

Justitieminister Koen Geens (CD&V) en welzijnsminister Jo Vandeurzen (CD&V) waren gisteren aanwezig op de vergadering waarbij de eerste resultaten van project M uit de doeken werden gedaan. Gastheer was Wim Dries (CD&V), voorzitter van de politiezone Carma die bestaat uit de gemeenten As, Bocholt, Bree, Genk, Houthalen-Helchteren, Kinrooi, Meeuwen-Gruitrode, Opglabbeek en Zutendaal.

Vertrouwen in justitie

“Het parket Limburg wil bijdragen aan een veilige, leefbare en zorgzame samenleving”, legt de Limburgse procureur Guido Vermeiren uit. “Bij de behandeling van dossiers streven we naar

snelle, zichtbare en betekenisvolle tussenkomstenin nauwe samenwerking met politie, hulpverlening en andere justitiële partners. Bedoeling is dat de burger opnieuw het vertrouwen wint in justitie doorop een meer adequate wijze antwoord te bieden op veel voorkomende lokale criminaliteit. De huidige werkprocessen missen vaak effect omdat de reactie op strafbare feiten en de effectieve uitvoering van beslissingen vaak (te) laat komen, zowel ten aanzien van het slachtoffer als ten aanzien van de dader en de samenleving. De reactie op criminaliteit moet krachtig, op maat gesneden, betekenisvol en op tijd zijn. Vandaar project M, waarbij naast snelle en zichtbare beslissingen ook extra wordt ingezet op schaderegeling, bemiddeling en alternatieve afhandeling.”

Sinds midden oktober worden de nieuwe werkprocessen in de politiezone Carma toegepast, enkel op weekdagen tijdens de kantooruren. Magistraten van de sectie LOKA (lokale korte afhandeling) van het Limburgse parket, onder wie Kristien Leyssen en Eline Carlier, hebben hun werkterrein van het parket naar het politiegebouwin Genk verlegd. Nieuw is ook dat sinds 8 januari twee medewerkers van het justitiehuis twee halve dagen per week in het gebouw aanwezig zijn. De magistraten lichten een en ander toe.

Om welke feiten gaat het?

“Enkel om veel voorkomende lokale criminaliteit, feiten die zorgen voor overlast en een onveiligheidsgevoel, feiten waar de burger vanwakker ligt en waar wij een antwoord op moeten geven. Het gaat niet om feiten van intrafamiliaal geweld, financieel economische delicten en feitenvan georganiseerde criminaliteit”, aldus de magistraten.

Snellere afhandeling

“We hanteren andere werkprocessen. De politie heeft na een aangifte normaal drie maanden de tijd om een onderzoek over te maken aan het parket, dat dan bekijkt of het dossier volledig is en welk gevolg eraan gegeven moet worden. Met het nieuwe project zitten politie, parket en justitiehuis samen en kan alles veel sneller verlopen: er moet niet meer met dossiers worden geschoven tussen politie en parket.” Er zijn twee instromen vandossiers:

Dossiers van verdachten die op heterdaad betrapt en gearresteerd worden.

“Bijvoorbeeld wanneer een winkeldief op heterdaad wordt betrapt door de winkelbediende of wanneer de politie wordt opgeroepen voor ernstige bedreigingen. Het zijn dossiers waarin we onmiddellijk iets moeten doen. Dan vindt er meteen een overleg plaats tussen de politie en de magistraat en wordt beslist om de dader er onmiddellijk bij te halen om een beslissing te nemen. Er wordt onder meer rekening gehouden met de aard van de feiten, de antecedenten, het geleden nadeel, eventuele onderliggende problematieken en de leefomstandigheden van de dader om een beslissing op maat te kunnen nemen. Ook eventuele vergoeding van de schade wordt mee in rekening gebracht bij het zoeken naar een passend gevolg. Bedoeling is om dergelijkedossiers binnen de 24 uur af te handelen.”

Dossiers van opgestelde processen-verbaal die niet dringend zijn.

Hierin wordt een triage gemaakt en beslist om de verdachten binnen korte termijn voor verhoor uit nodigen. Na het verhoor neemt de magistraat onmiddellijk een beslissing. In deze dossiers volgt er binnen een maand een eindbeslissing.

Schadevergoeding

“Voor de opvolging zijn er verschillende mogelijkheden”, aldus de magistraten. “Zo kan aan de verdachte een laatste waarschuwing gegeven worden, of er kunnen bepaalde voorwaarden worden opgelegd die door de politie gecontroleerd worden.”

“Zijn we van oordeel dat een minnelijke schikking beter gepast is, dan zorgen we er ook voor dat de schade van het slachtoffer geregeld wordt via de schaderegelaar. De dader kan onmiddellijk betalen of de som binnen de twee weken overschrijven. Bij een dossier waarbij de verdachte instemt om bijvoorbeeld een begeleiding te volgen of aan dienstverlening te doen, wordt die maatregel inoverleg met het justitiehuis binnen de week geconcretiseerd in het kader van strafbemiddeling.In andere gevallen lijkt het dan weer noodzakelijk om de verdachte voor de rechter te brengen. In dat geval wordt er gebruikt gemaakt van het snelrecht, waarbij de verdachte meteen op het politiekantoor zijn dagvaarding betekend krijgt en binnen de drie weken voor de rechtbank zal verschijnen.”

Het hele project wordt ook wetenschappelijk benaderd. Zo wordt nagegaan of het project effectief veranderingen met zich meebrengt en wordt de impact op recidive (herhaling)

nagegaan. Die opdracht is toevertrouwd aan professor Samantha Bielen van de faculteit economie van de Universiteit Hasselt.