Dankzij een Family Justice Center (FJC) daalt het aantal recidivegevallen bij intrafamiliaal geweld met 30 procent. Het is een plek waar slachtoffers én daders terechtkunnen. Na Antwerpen, Mechelen en Turnhout komt er nu ook een in Limburg.

Partnergeweld, stalking, kindermishandeling, oudermishandeling, geweld tussen broers en zussen, eergerelateerd geweld. Sinds het Family Justice Center Limburg (FJC) in Hasselt in oktober is beginnen proefdraaien, heeft het al het brede scala van intrafamiliaal geweld moeten behandelen. Ruim 170 dossiers behandelden ze al.

Vrijdag opent het centrum officieel de deuren. Het is daarmee het vierde FJC in Vlaanderen, na Antwerpen, Mechelen en Turnhout. Het idee? Alle hulpverlening en begeleiding voor intrafamiliaal geweld onder één dak. Parket, politie, OCMW, Algemeen Welzijnswerk, jeugdhulp, artsen, psychologen. Alle expertise zit verzameld.

"Het grote voordeel is dat alles op één locatie zit", zegt Pascale Franck, coördinator van het FJC in Antwerpen en grote bezieler van het project. "Vroeger zagen wij echt hoe gezinnen als pingpongballetjes door de stad werden gesmeten. Ze liepen verloren en moesten overal opnieuw hun verhaal doen. Hier kunnen ze terecht voor álles. Dat is een grote plus."

Risicotaxatie

Welke aanpak precies nodig is, hangt af van gezin tot gezin. Soms zit de dader in de gevangenis, soms moet er een veilig onderkomen gezocht worden voor vrouw en kinderen, maar evengoed kunnen ook daders begeleiding krijgen in het FJC. "De veiligheid primeert", zegt Franck. "We kijken altijd naar de noden van de slachtoffers en de kinderen."

Via politie, parket of via de hulpverlening krijgt het centrum dossiers binnen van gezinnen in risicovolle, problematische situaties. Vervolgens beoordelen ze of een 'hoogrisico-aanpak' aangewezen is. Franck: "Dan zitten we met het team samen en maken we een risicotaxatie. Wat is nodig op welk levensdomein. Moet er nieuwe huisvesting gezocht worden? Is er sprake van schulden, is er nood aan opvoedingsondersteuning? Alle elementen worden overlopen en vervolgens wordt er een traject opgezet."

De FJC's kwamen er op initiatief van de provincies. Dit jaar werd de bevoegdheid overgeheveld naar het Vlaamse niveau. Zowel Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) als zijn partijgenoot, federaal minister van Justitie Koen Geens is grote voorstander van de aanpak. Het centrum in Antwerpen was het eerste in Vlaanderen en bestaat nu zo'n vijf jaar. "Het was ook een van de eerste in Europa trouwens", zegt Franck. "We dienen hier een beetje als voorbeeld."

Het idee komt overgewaaid uit de Verenigde Staten, meer bepaald uit San Diego. Daar werd het eerste FJC opgericht in 2002. Sindsdien zijn er zo'n 200 centra bij gekomen, onder meer in Canada, Mexico en Jordanië. Antwerpen kwam er samen met nog zes andere Europese steden waaronder Berlijn, Tilburg en Milaan.

Processen-verbaal

"De aanpak werkt", benadrukt Franck. "In het eerste jaar dat we met het hoogrisicoteam van start zijn gegaan, hebben we honderd gezinnen vrij intensief opgevolgd. Daarna hebben onderzoekers van de KU Leuven drie jaar later zestig van diezelfde gezinnen vergeleken met een controlegroep. Bij de controlegroep was er na drie jaar bij 65 procent sprake van een terugval. Bij de gezinnen die wij hadden begeleid was de recidive 35 procent. In vele gevallen kon die recidive gelinkt worden aan problemen met drugs en alcohol. Dus daar konden we ook onze aanpak op afstemmen."

In Limburg volgen ze grotendeels hetzelfde model als in Antwerpen. Al is er één belangrijk verschil. "Wij analyseren elke dag de processen-verbaal van de politie, en voeren daarna op basis van een risicotaxatie een triage van dossiers uit", zegt coördinator Sabrina Reggers. "Daarna bieden we een aangepast hulpverleningsaanbod aan. Deze aanpak is momenteel uniek in België."

Intrafamiliaal geweld is wereldwijd een van de belangrijkste doodsoorzaken voor personen in de leeftijd van 15 tot 44 jaar.

SARA VANDEKERCKHOVE