Ons huidig erfrecht dateert uit de periode van Napoleon. Dringend tijd dus om het aan de huidige samenleving aan te passen, want die samenleving is de voorbije jaren grondig veranderd. Die aanpassing gebeurde eind 2016, 1 september 2018 is ze van kracht. 

De opfrissing van het erfrecht wil je vooral meer vrijheid geven met je nalatenschap. "Mensen krijgen meer vrijheid en een paar regels die nu heel wat betwisting veroorzaken, zijn scherper gesteld.", zo klinkt het bij Justitieminister Koen Geens. Hoe zien de nieuwe regels er concreet uit?

Regelen of niet

Als je niks op voorhand regelt dan gaat je nalatenschap verdeeld worden onder je kinderen, een gelijk bedrag voor ieder kind. Heb je geen kinderen dan zal het gaan naar andere bloedverwanten.
Als je wel een regeling treft op voorhand kan je dat doen op 2 manieren.
• Enerzijds met een schenking en testament. Hierover beslis je alleen, je erfgenamen komen dan bij de notaris pas te weten wat in je testament staat na je overlijden. Deze manier van werken is redelijk bekend.
• Maar je kan met je kinderen ook afspreken voor notaris, iets wat mogelijk zal zijn vanaf 1 september 2018. Je gaat (voor je overlijden) samen naar de notaris en je spreekt af wat er met de nalatenschap moet gebeuren. Op deze manier krijg je heel wat vrijheid en mogelijkheden. Kinderen die het bijvoorbeeld goed stellen kunnen op deze manier verzaken aan hun deel ten voordele van kinderen die grotere noden of zorgen hebben.
 
50% vrije keuze voor iedereen

Je bevoorrechte erfgenamen, je kinderen zijn dat of ook wel reservataire erfgenamen genoemd, krijgen altijd een minimaal gedeelte van je nalatenschap. Vandaag is die reserve afhankelijk van het aantal kinderen dat je hebt. Het is de helft als je één kind hebt, twee derde als je twee kinderen hebt en drie vierde als je drie of meer kinderen hebt.
Dat verandert in de nieuwe regelgeving want die reserve zal beperkt worden tot de helft, los van het aantal kinderen dat je hebt. Dat wil dus zeggen dat je vanaf 1 september 2018 volledig vrij kan beschikken over de helft van je vermogen.
Door deze nieuwe regels zullen heel wat mensen ook meer kunnen schenken aan goede doelen. Mensen met 5 kinderen bijvoorbeeld, konden nu maximaal 25% van hun vermogen schenken aan goede doelen, ook voor hen is het nu mogelijk om dat te doen met 50% van hun vermogen. Minister Geens benadrukt dat het niet in onze traditie ligt om te schenken aan goede doelen, maar dat het voor veel instellingen welkom geld zal zijn. "Al beslis je hier uiteraard zelf over, dat is net de vrijheid die we de mensen willen geven".
Duolegaat

Als je geen rechtstreekse erfgenamen hebt kan het zijn dat je overige familieleden hoge bedragen aan erfbelasting moeten betalen. Misschien is 'duolegaat' dan een interessante keuze voor, want zowel de overgebleven familieleden als een goed doel waarvoor je kiest winnen erbij. 
"De vzw, instelling of stichting waarvoor jij kiest zal een fel verlaagd tarief betalen aan successierechten, in Vlaanderen is dat zo'n 8,5%. Duolegaat heet dat.", zegt minister Geens. Hierbij kan je een deel van je erfenis schenken aan een persoon X die je zelf kiest, een ander deel schenk je aan het goede doel Y. Duolegaat betekent dan dat persoon X geen successierechten hoeft te betalen, maar dat die ten laste vallen van organisatie Y. Het goede doel Y betaalt dus eigenlijk de lasten, en dat aan een fel verminderd tarief omdat ze een erkende organisatie is. Hier kan je de staat dus de 'verliezer' noemen, zegt de Minister nog.