Het gerecht laat geweldenaars nog te vaak thuis wonen nadat er een klacht tegen hen is ingediend. Nochtans geeft de wet het Openbaar Ministerie het recht om agressievelingen een tijdelijk huisverbod van tien dagen op te leggen, kwestie van de andere bewoners - vaak vrouw en kinderen - te beschermen. Maar behalve in Limburg wordt de maatregel amper toegepast.
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) vindt dat het parket te weinig gebruikmaakt van het tijdelijk huisverbod. Om te weten wat de magistraten tegenhoudt, vroeg hij het Steunpunt Openbaar Ministerie om een evaluatie. De studie is nu klaar en leert dat de maatregel in veel arrondissementen zelfs zo goed als nooit wordt toegepast. Limburg is de grote uitzondering. Van de 94 huisverboden in België nam Limburg er vorig jaar 74 voor zijn rekening. Dit jaar staat de teller er al op 67. Bij andere arrondissementen volstaan de vingers van een hand.
“Wij zijn een groot voorstander van zo'n huisverbod”, zegt Veerle Cielen, Limburgs referentiemagistraat voor intrafamiliaal geweld. “We kunnen daarmee het signaal geven dat er een grens overschreden is en we kunnen een periode van rust inbouwen. Belangrijk daarbij is dat we het huisverbod al kunnen opleggen nog voor er een misdrijf gepleegd is. Dreigend gevaar is genoeg. Binnen de tien dagen moeten de partijen voor de familierechtbank verschijnen. In tussentijd kan de hulpverlening opstarten.”
Partnergeweld is al jarenlang een prioriteit voor justitie, maar blijkt een moeilijk uitroeibaar probleem. Elke dag worden zowat 100 klachten ingediend. Het huisverbod moet de explosieve situatie ontmijnen door de bron van het gevaar een tijdje weg te halen. En tegelijk voorkomen dat het slachtoffer zelf het huis moet ontvluchten.
Volgens het rapport kiezen magistraten nu vaak voor ofwel zwaarder ingrijpen - een aanhouding vragen via de onderzoeksrechter - of lichter ingrijpen - de politie vragen om te bemiddelen. Maar de agenten zelf zouden daar niet de tijd of de middelen voor hebben. Vanuit de politie komt er alvast steun voor de wens van Geens, die nu bekijkt hoe hij de maatregel kan promoten.
Een goede zaak, vindt Anne Groenen, expert partnergeweld verbonden aan de hogeschool UCLL en de KU Leuven. “Huisverbod is ook een oplossing voor wat we het probleem van de 'wittebroodsweken' noemen. Meteen na een zware crisis lijkt het probleem vaak opgelost. De dader doet zijn uiterste best, het slachtoffer wil het een nieuwe kans geven. Maar die rust is vaak schijn. Verdwijnt de dader even uit huis, dan is er meer tijd om een echte oplossing te vinden.”
Steven De Bock