Met rasse schreden blijft de Minister van Justitie de hervormingen op Justitie doorvoeren. De beloofde vernieuwing van de basiswetgeving is in volle uitvoering. Vandaag gaat de Ministerraad akkoord met volgende voorontwerpen van wet of Koninklijke Besluiten.
1. Ondernemingsrecht
2. Vennootschapsrecht
3. Bepalingen Burgerlijk recht (aanpassing Burgerlijke wetboek, mede-eigendom, naamwetgeving,…)
4. Verkeersstrafrecht
5. Camerawetgeving
6. Bepalingen Strafrecht
1. Ondernemingsrecht
Bijna een miljoen 'ondernemingen' meer
Er wordt een nieuw ondernemersbegrip ingevoerd en de handelaar als referentiebegrip verdwijnt. Het Wetboek van Koophandel wordt geïntegreerd in het Wetboek Economisch Recht. In de toekomst zullen vrije beroepen (dokters, advocaten, architecten…), landbouwers en vzw’s als ondernemingen worden beschouwd. Zo zal ons land straks een miljoen meer ondernemingen tellen. Daarbij wordt de rechtbank van koophandel omgevormd tot de ondernemingsrechtbank. Deze ondernemingsrechtbank zal bevoegd zijn voor alle geschillen tussen ondernemingen. Het sluitstuk van deze hervorming is de insolventiewetgeving die al gestemd werd op 13 juli jl. en die ook van toepassing zijn op alle ondernemingen.
2. Vennootschapsrecht
Naar een aantrekkelijk vennootschaps- en verenigingsrecht
Er komt één Wetboek voor vennootschappen en verenigingen waarbij de eigenheid van verenigingen wordt gerespecteerd. Het uitkeren van winst wordt het enige onderscheid tussen een vennootschap en vereniging. Er kan geen winstuitkering binnen de VZW dan voor het belangloos doel. Voor het overige verandert er niets aan de VZW. De vele ondernemingsstructuren (17) worden herleid tot de Maatschap, de Besloten Vennootschap (BV), de Naamloze Vennootschap (NV) en de Coöperatieve Vennootschap (CV). De BV wordt de meest flexibele vennootschapsvorm. Zowel de NV als de BV zullen voor voortaan door één persoon kunnen worden opgericht. Hierdoor zal de éénpersoons-BVBA verdwijnen. Daarnaast zal België ook één van de eerste landen zijn in Europa die de mogelijkheid geeft aan BV’s om naar de beursgenoteerd te worden. Meervoudig stemrecht wordt statutair mogelijk in de BV en in de niet-genoteerde NV. In de genoteerde NV kunnen de statuten in ten hoogste dubbel stemrecht voorzien voor trouwe aandeelhouders. De kapitaalsvereiste van 6.200 euro in de BV wordt afgeschaft. Daartegenover staat wel dat er een versterkt financieel plan moet kunnen worden voorgelegd De bestuurdersaansprakelijkheid wordt beperkt op basis van omvang en grootte van de onderneming.
Koen Geens: “Wij zijn een land met zeer veel ondernemers. Alleen worden ze niet steeds in die zin bekeken. Vrije beroepen, vzw’s en landbouwbedrijven runnen ook elke dag hun bedrijf of organisatie. Dat ondernemerschap moeten we blijven ondersteunen en stimuleren. Een aantrekkelijk investeringsland blijven is een absolute vereiste, we mogen niet achterophinken door niet aangepaste wetgeving of rechtspraak. Dat is belangrijk voor de tewerkstelling in ons land.”
3. Burgerlijkrecht
Bemiddeling – aanzetten tot praten
Bemiddeling is in opmars, maar tegen een traag tempo. Per jaar worden een 5000-tal bemiddelingen afgesloten maar wel meer dan een miljoen vonnissen door rechters uitgesproken. Omdat niet elk geschil voor de rechtbank moet beslecht worden wenst de Minister bemiddeling te promoten. Gemiddeld duurt het 83 dagen om een geschil door bemiddeling op te lossen.
De definitie van het begrip ‘bemiddeling’ wordt in de wet ingeschreven en zal ook bemiddeling mogelijk maken voor geschillen met publiekrechtelijke rechtspersonen (gemeenten, provincies, overheden…)
Vb. De overheid huurt een gebouw van private partner en betaalt de huur van gebouw niet op tijd. Dat moet nu altijd naar de rechter als er een geschil is, vanaf nu kan dat ook via bemiddeling
Om de kwaliteit van de bemiddelaars te garanderen worden het beroep en de titel beschermd. Ze moeten ook een bekwaamheidsexamen afleggen. Advocaten, gerechtsdeurwaarders en notarissen kunnen vandaag al als bemiddelaar erkend zijn, zij zullen het juridisch deel van de proef, gezien hun reeds verworven diploma, niet moeten afleggen om als bemiddelaar erkend te worden. Het bemiddeld akkoord moet niet worden voorgelegd aan de rechtbank. Dit kan worden gehomologeerd door de notaris met het oog op het verlenen van authenticiteit en uitvoerbare kracht.
Voorbeelden van geschillen
·Familierechtbank: echtscheiding met maatregelen over omgangsrecht kinderen, onderhoudsbijdragen
·Eerste aanleg: aannemer en bouwheer die betwisting hebben over een bedrag van factuur of slechte uitvoering van de werken (bouwgeschillen)
·Vrederechter: burenruzie door overhangende takken die een buur niet snoeit.
·Rechtbank van koophandel: 2 handelszaken die niet akkoord gaan over geleverde goederen en betaling
Miljoenen papieren akten verdwijnen
De aanpassing van de eerste 100 artikelen van het Burgerlijke Wetboek zal weldra een feit zijn. Dit is de broodnodige wettelijke hervorming om de Burgerlijke stand te digitaliseren. Toekomstige akten worden enkel nog elektronisch opgesteld, ondertekend en bewaard. Papieren archieven horen zo tot het verleden op de gemeentes en de rechtbank. In deze enorme digitaliseringsoperatie worden alle oude akten gedigitaliseerd, dat gaat om miljoenen akten. De mensen zullen zo niet langer verschillende papieren documenten moeten verzamelen en binnenbrengen bij de gemeente.
Vb. een persoon die geboren is in Leuven en trouwt met een partner uit Antwerpen, zal niet meer bij de betrokken gemeenten apart moeten langsgaan voor de nodige documenten. Dezelfde ambtenaar van de burgerlijke stand kan alle documenten zelf opzoeken door een simpele handeling in de centrale burgerlijke stand.
De uitwerking van de digitalisering van de Burgerlijke stand is een gemeenschappelijk project van de Ministers Jambon, Geens, Decroo, Reynders en staatssecretaris Francken.
Voorts zitten nieuwe bepalingen vervat over mede-eigendom, naamwetgeving, nationaliteit, adoptie, beslagverordening in het wetsontwerp Burgerlijk recht.
Koen Geens: “Wetboeken die dateren uit de jaren 1800 zijn niet meer van deze tijd. We moeten de sprong wagen naar de toekomst. De burger heeft recht op heldere wetboeken en regels: dit zorgt voor de voorspelbaarheid en de kenbaarheid van het recht. Een grote voorspelbaarheid van juridische geschillen vermijdt nodeloze processen en dus het verspillen van tijd en geld. Eerder werd de insolventiewet goedgekeurd en vandaag stemt het parlement over erfrecht. Daarom ga ik op een goed tempo door met de hervorming van justitie om de mensen een modern recht te geven dat ze verdienen.”
4. Verkeerstrafrecht
De Minister van Justitie stelt samen met Minister Bellot de langverwachte aanpassing van het verkeersstrafrecht voor. Recidive wordt strenger aangepakt en rijden zonder rijbewijs en vluchtmisdrijf met gewonden of doden zal zwaarder worden gestraft. Maar wanneer bestuurders die om medische of psychologische reden het recht tot sturen werd ontnomen, bewijzen dat ze meewerken aan hun herstel kunnen ze sneller hun rijbewijs terugvragen.
5. Camerawetgeving
De ministerraad keurde vandaag de vernieuwde camerawet goed op voorstel van Minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid Jambon. Het wetsontwerp dat Minister van Justitie Geens mee ondertekent gezien zijn bevoegdheid over de gerechtelijke politie en de inlichtingendiensten, verduidelijkt het cameragebruik door de politie- en inlichtingendiensten. Het wetsontwerp versterkt de slagkracht van deze diensten en biedt een duidelijk juridisch kader met aandacht voor de nodige controle en bescherming op het privéleven. Voor terrorismedossiers is het vaak nuttig om de verplaatsing van een netwerk te analyseren gedurende een specifieke periode aan de hand van camera’s.
6. Strafrecht
Zinvol straffen en maatschappij beveiligen
Bij zware misdrijven zal de bodemrechter, d.i. de rechter die de veroordeling uitspreekt meteen een minimale periode van strafuitvoering kunnen uitspreken: bijvoorbeeld tot 20 jaar in geval van levenslange opsluiting (daar waar de strafuitvoeringsrechtbank de voorlopige invrijheidsstelling al vanaf 15 jaar kan toelaten onder strenge voorwaarden) of tot 2/3 van de straf (daar waar bij een niet-recidive de voorlopige invrijheidsstelling normaal na 1/3 kan tussenkomen).
Het CPT (European Committee for Prevention of Torture) blijft België erop wijzen dat de detentieomstandigheden door de overbevolking in de gevangenissen niet door de beugel kan. De onmiddellijke aanhouding na veroordeling zal daarom beperkt worden wordt beperkt door de strafdrempel te verhogen van 1 tot 3 jaar, met uitzondering voor de terroristische misdrijven en zedenmisdrijven. De onmiddellijke aanhouding is immers een veiligheidsmaatregel die doorgaans wordt toegepast bij personen die verstek laten. Deze personen gaan dan naar de gevangenis, tekenen verzet aan en krijgen zo goed als altijd een lagere straf wanneer ze daarna opnieuw voor de rechter ten gronde verschijnen. Vandaar dat de drempel wordt verhoogd naar 3 jaar. Dit is meer proportioneel met de bedoeling van de onmiddellijke aanhouding, namelijk de ontvluchting verhinderen.