Op 29 juni 2017 werd het FPC Antwerpen officieel geopend door Jan Jambon, vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken, Veiligheid en de Regie der Gebouwen, Koen Geens, minister van Justitie en Maggie De Block, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid.
Na de opening van het FPC in Gent in 2014 is dit het tweede centrum voor geïnterneerden dat de federale overheid realiseert in uitvoering van het Masterplan Justitie 2008-2012-2016 voor een humaan detentiebeleid. De oprichting van deze centra biedt een antwoord op het gebrek aan een aangepaste opvang van geïnterneerden die niet thuishoren in een gevangenis.
Vanaf augustus 2017 zullen de eerste geïnterneerden binnenstromen. In totaal zal dit centrum aan 182 geïnterneerden, waarvan 18 vrouwen, de menswaardige zorg en begeleiding bieden waar zij recht op hebben.
Vicepremier Jan Jambon: “Dankzij de samenwerking tussen de Regie der Gebouwen als bouwheer, het studiebureau VK Studio Architects, Planners and Designers en de aannemer NV Denys werd het FPC op Linkeroever in 32 maanden tijd gerealiseerd, een recordtijd. De federale overheid investeerde zo’n 60 miljoen euro voor de aankoop van de grond, het opstellen van de studies en de bouw van het centrum. Het centrum is een mooi voorbeeld van duurzaam bouwen en duurzaam energiegebruik.”
Minister Koen Geens: “Gevangenissen worden soms vergeetputten voor geïnterneerde personen genoemd. Om die reden kreeg de interneringsproblematiek een prominente plaats in mijn beleid. Naast de nieuwe instellingen die stelselmatig openen waar gepaste zorg kan geboden worden was er ook nood aan een wettelijk initiatief. De duurtijd van de internering wordt sinds de nieuwe wet niet meer een eeuwige maatregel. Sinds 1 oktober 2016 kan de kamer voor de bescherming van de maatschappij, als gespecialiseerde kamer binnen de strafuitvoeringsrechtbank, een geïnterneerde al dan niet definitief in vrijheid stellen. Want niemand verdient het om vergeten te worden.”
Minister Maggie De Block: “Al onze burgers verdienen de juiste zorg, op het juiste moment en op de juiste plaats. Ook onze geïnterneerde patiënten. Om dit te realiseren zetten we in op een totaalaanpak. In deze instelling kunnen we straks menswaardige opvang en begeleiding op maat bieden aan 182 extra geïnterneerden met een hoog veiligheidsrisico. Tegelijkertijd breiden we het reguliere aanbod uit, zodat patiënten uit dit FPC straks gemakkelijker kunnen doorstromen naar instellingen met mediumbeveiliging of naar reguliere zorgvormen.”
"Wij zullen ons ten volle engageren om ook voor dit centrum in een passend zorgtraject voor de verschillende doelgroepen geïnterneerden te voorzien; dit binnen het juiste kader wat veiligheid en bewaking betreft. Alle deelaspecten van de exploitatie zullen hierbij de behandeling, zorg en begeleiding van de patiënten maximaal ondersteunen. Het is een eer dit te kunnen doen vanuit het mooie gebouw dat uitkijkt over de Schelde en de prachtige Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen." klinkt het bij de uitbater van het FPC Antwerpen.
Masterplan Justitie voor een gevangenisinfrastructuur in humane omstandigheden
De realisatie van het FPC Antwerpen maakt deel uit van het Masterplan Justitie 2008-2012-2016 dat voorziet in een gevangenisinfrastructuur in humane omstandigheden. In de Belgische gevangenissen verblijven nog teveel geïnterneerden die daar eigenlijk niet thuishoren (720 in 2017, in 2015 waren het er nog meer dan 1000). Zij kunnen omwille van hun risicoprofiel en/of hoge zorgnood niet worden opgenomen in de gewone psychiatrie. Daarom is het noodzakelijk om nieuwe aangepaste centra te bouwen.
Het derde Masterplan Justitie gaat verder op de ingeslagen weg en voorziet in bijkomende centra in Wallonië (Paifve en Waver) en in Vlaanderen (Aalst).
Het FPC Antwerpen biedt zorg op maat aan geïnterneerden
Licht en transparantie zijn alomtegenwoordig. Er is bewust gekozen om geen gebruik te maken van tralies maar veiligheidsglas. De patiënten zullen in leefeenheden verblijven en de connectie met de natuur is zoveel mogelijk vergemakkelijkt.
Duurzaam bouwen
Het centrum is een mooi voorbeeld van duurzaam bouwen en duurzaam energiegebruik. De gevels zijn opgetrokken in architectonisch beton met reliëfstructuur in verschillende grijsbruine tinten. Het schrijnwerk is gemaakt in antraciet staal.
Het centrum is ontworpen op basis van het TRIAS Energetica-principe (een driestappenstrategie).
De technische installaties worden optimaal geregeld en aangestuurd in functie van het gewenste comfort en van het gewenste gebruiksprofiel dankzij het gebruik van een performant gebouwenbeheersysteem.