Geachte dames en heren in al uw hoedanigheden,

Het verheugt mij dat ik hier vandaag aanwezig kan zijn. Deze conferentie toont aan dat er vanuit vele hoeken een bijzondere belangstelling is voor dit justitiepaleis en zijn vele, boeiende facetten. En dat bijna dag op dag, ook op een maandag, 133 jaar na zijn plechtige inhuldiging (op maandag 15.10.1883).

Over dit paleis doen talrijke verhalen en legenden de ronde. Niet helemaal abnormaal, gezien het monumentale, soms onwezenlijke karakter van dit bouwwerk. Van bij de opmaak van de plannen heeft dit gebouw zeer veel reacties en emoties opgeroepen, en dat is vandaag de dag nog steeds zo.

Wat van in begin een feit is, misschien op vandaag iets minder, is dat er een grote orde zit in het gebouw. Er werden toen verschillende justitiepaleizen in elkaar geschoven: politierechtbank, vredegerecht, eerste aanleg, koophandel en beroep. Elke rechtbank was eenvoudig van buiten uit te bereiken. De interne doorgangen waren voor boden, griffiers en security, niet voor advocaten en publiek. De beveiliging was van in het begin een aandachtspunt en de veilige perimeter lag toen buiten het paleis en de volledige veiligheid werd in de negentiende eeuw gegarandeerd door drie rijkswachters, in crisistijden door vier.

Geachte aanwezigen, ik kan bevestigen dat ik, net als u, streef naar een gehele herwaardering van dit gebouw, van dit stukje geschiedenis.

La centralisation de tous les services judiciaires bruxellois aux alentours du « campus Poelaert » avait déjà été décidée dans le passé et je ne peux que confirmer cette décision.

De plus, conjointement avec mon collège Jambon, je vais déposer une note au conseil des ministres. Nous allons entre autres demander de valider la destination future du palais afin qu’il demeure un lieu de Justice.

Le palais est et doit rester dédié aux autorités judiciaires.

Dit impliceert dus ook dat we zullen voorstellen de correctionele keten te behouden. Hiervoor zal onder andere een nieuw cellencomplex moeten gebouwd worden. Dit brengt op zijn beurt met zich mee dat de sokkel hiermee grotendeels zal opgevuld worden, waardoor de eerdere piste, waarbij een andere invulling van de sokkel werd onderzocht, zal worden verlaten.

Uiteraard is een grondige renovatie en opfrissing onontbeerlijk om deze diensten ook naar behoren hun werk te laten doen.

Daarom zal het dossier dat aan de ministerraad zal worden voorgelegd, ook een luik bevatten rond de opstart van een grondige studie ter renovatie van het paleis. Maar dat laat ik uiteraard over aan collega Jambon en de expertise van de Regie der Gebouwen.

L’objectif demeure, certainement pour un ministre de la justice, de créer une justice moderne ici, dans ce cadre historique.

Nous devons relever le défi de développer une vision pour l’avenir du palais de Justice de Bruxelles et de ses environs et la concrétiser en nous adaptant aux contraintes de notre temps.

Pour y arriver, des travaux d’infrastructure sont nécessaires mais pas uniquement. Une justice moderne ne se conçoit pas sans entre autres une bonne organisation.

Mede daarom heb ik ook recent beslist om het gebouwenbeheer in de toekomst te professionaliseren en niet langer onder te brengen bij een magistraat, in de praktijk vaak de hoogste magistraat in rang per gebouw. Hiervoor wordt een nieuwe structuur uitgewerkt met personeel dat zal instaan voor facility, maar ook voor safety en security. Brussel zal daarvoor als pilootproject kunnen dienen.

Uiteraard dank ik de jarenlange inzet van de gebouwenbeheerders, vooral diegenen die deze taak wel ter harte hebben genomen, en uiteraard zal er in de toekomst een nauwe samenwerking blijven.

Ik sprak net over ‘security’, want als we het hebben over justitie, en zeker wanneer het over dit symboolgebouw gaat, wordt vaak gesproken over veiligheid. Veiligheid is een algemeen en soms subjectief begrip. Maar er dient nu eenmaal rekening gehouden te worden met de hedendaagse realiteit en dreigingsniveau. Daarom heb ik eveneens recent beslist om vijf sites, één per ressort, uitgebreid te gaan beveiligen. Voor Brussel gaat het uiteraard over dit gebouw. Hier werd als eerste een scanstraat ingevoerd, momenteel nog in voorlopige opstelling, maar de uitgebreide werken voor de permanente inrichting zouden zeer binnenkort starten.

Ook de digitalisering van Justitie zal een impact hebben op het gebouwenbeleid en dus de herorganisatie van de Poelaertsite:

-De administratieve loketfunctie zal sterk in belang afnemen omdat de communicatie in het kader van procedures digitaal zal kunnen verlopen en fysieke verplaatsingen voor administratieve formaliteiten de uitzondering zullen worden.

-Door het gebruik van videoconferentie en een meer gedigitaliseerd verloop van procedures zullen het aantal fysieke zittingen afnemen, waardoor ruimte vrij komt voor andere activiteiten of lokalen door meerdere entiteiten gebruikt kunnen worden.

-Digitale akten en dossiers zullen vele archiefruimten vrijmaken (bijvoorbeeld arresten- en vonnissendatabank, digitale burgerlijke stand, digitale dossiers, met pacos als ondersteuning voor een externe opslag van overtuigingsstukken,rechtspersonendossiers worden digitaal waardoor neerlegging en consultatie niet meer ter plekke zal gebeuren, etc).

-Door de invoering van digitale betalingswijzen zal cash en betaling ter plaatse uitzonderlijk worden.

Tot slot wil ik ook inpikken op een aandachtspunt dat ik las in de visienota van de Poelaertstichting, namelijk dat er plaats moet worden gemaakt op de Poelaert Campus voor bemiddeling. Reeds in mijn justitieplan heb ik geschreven dat er meer moest ingezet worden op bemiddeling omdat een bemiddelde oplossing de verzoening van de partijen impliceert. Ik heb recent daar ook een aantal concrete voorstellen voor gelanceerd.

Wanneer verschillende partners voor het oplossen van een geschil in dialoog gaan in plaats van meteen de betrokkenheid van een rechter te eisen, is de bemiddelde oplossing meer gedragen. De uitkomst is dan immers een compromis van de verschillende partijen, en geen opgelegde maatregel door een rechter. Bemiddeling leidt tot evenwichtige en duurzame oplossingen voor tegenstrijdige belangen.

Een betere begeleiding en informatieverstrekking zal de drempel voor burgers verlagen om voor bemiddeling te kiezen.

D’après les chiffres du baromètre de la médiation 2016, il apparait que la médiation connait une forte croissance. Ainsi, on constate une augmentation de 17% en 2015 en comparaison avec 2013.

On peut encore faire nettement mieux et c’est la raison pour laquelle je veux donner à la médiation une place à part entière au sein de la justice.

***

Dames en heren, ik denk dat ik u hierbij in grote lijnen mijn ideeën heb kunnen verduidelijken.

Een belangrijk punt is dus de het behoud van de justitiële diensten, binnen dit authentiek kader maar dan in een modern jasje. Ik reken op collega Jambon voor een snelle realisatie.

Dames en heren, ik dank u voor uw aandacht en wens u nog een prettige en zeer boeiende avond.