In De Afspraak op Vrijdag ging ik in debat over de Brexit en de toekomst van Europa/Groot-Brittannië. Of ik bang ben voor een opstoot van nationalisme, vraagt men me soms: toen Wales uit de bol ging na de overwinning van IJsland tegen Engeland, bekroop me toch een vreemd gevoel. Evenzeer toen ik bepaalde Oost-Europeanen zag reageren op de Brexit. Voor mij doet het er weinig toe of Schotland dan wel het Verenigd Koninkrijk deel uitmaakt van de Europese Unie. Ik heb begrip voor de soevereiniteitswil van volkeren die in de geschiedenis nu eens verenigd dan weer gescheiden zijn. Noord-Ierland is een delicatere kwestie. De Goede Vrijdag-akkoorden van 1998 worden gewaarborgd door de Europese Unie, en een 'harde' grens tussen Ierland (Dublin) en Noord-Ierland (Belfast) is dus ondenkbaar. Qui vivra, verra. In elk geval heeft België van het Verenigd Koninkrijk geen lessen in efficiënt staatsbestuur te krijgen: zij hebben net als wij veel parlementen en bevoegdheidsverdelingen waar niemand wat begrijpt. Ze hebben zelfs vier 'nationale' voetbalteams.

Maar waar ik wel duidelijk over wil zijn, is dat nationalisme niets oplost, en ik er geen enkel heil van verwacht. Moesten we van 28 naar 40 lidstaten gaan, zonder gebiedsuitbreiding, de wereld zou er alvast niet makkelijker op worden.