Twee gloednieuwe locaties, extra centra voor geïnterneerden en grote renovatiewerken. De regering komt met een masterplan om een einde te maken aan de lamentabele staat van onze gevangenissen.

De cipiersstaking heeft het investeringsplan in een stroomversnelling doen belanden. De regering zette gisteren het licht definitief op groen, om zo de Franstalige bonden te overtuigen hun acties te stoppen. Ook zij zijn de aftandse infrastructuur meer dan zat. Het masterplan, al het derde in zijn soort, moet dat verhelpen.

De totale kostprijs bedraagt 500 miljoen euro, te investeren over verschillende jaren. In de gevangenissen worden 1.432 plaatsen gebouwd of vernieuwd, terwijl er voor geïnterneerden 860 plaatsen bijkomen. Elders zullen er plaatsen verdwijnen. Maar wat zijn nu exact de plannen?

1 Twee nieuwe gevangenissen

Een in Vlaanderen en een in Wallonië. Met Leopoldsburg en Vresse-sur-Semois worden er twee gloednieuwe gevangenissen gebouwd aan beide kanten van de taalgrens. De locaties werden al langer genoemd, maar nu is ook de politieke beslissing gevallen.

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wil zich niet vastpinnen op een timing. Want het is niet omdat de beslissing genomen is, dat de gevangenissen er ook morgen zullen staan. In Haren, in het Brussels gewest, werd bij het vorige masterplan ook al een gevangenis gepland. Door klachten van buurtbewoners bij de Raad van State heeft het project een enorme vertraging opgelopen. De regering maakt zich nu sterk om snel door te zetten. De budgetten zijn alvast voorzien.

2 Meer investeren in internering

Jarenlang zaten misdadigers met mentale problemen vast tussen 'gewone' criminelen. Het kwam België op veroordelingen te staan wegens schending van de mensenrechten.

Intussen is een inhaalbeweging ingezet en die wordt ook doorgeduwd. Naast het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent, komen er tegen dit jaar 180 extra plaatsen bij in Antwerpen.

Het masterplan voorziet ook een nieuw centrum in Aalst, met plaats voor 120 mensen. In Waals-Brabant en Paifve, nabij Luik, komen er twee instellingen voor 500 personen. Tot slot worden ook plaatsen voorzien in reguliere zorginstellingen.

3 Renovatie en uitbreiding van gevangenissen

Tegelijk pakt Geens de bestaande infrastructuur aan. De verouderde gevangenis in Merksplas wordt omgebouwd tot een centrum dat zich zal concentreren op lang gestraften en oudere gedetineerden. De opstand van vorige week, toonde aan dat die investering meer dan noodzakelijk is.

Ook in de regio rond Luik worden centra opnieuw opgelapt of uitgebreid. In de gevangenis van Ieper wordt de capaciteit bijna verdubbeld, van 67 naar 123.

4 Snelle investeringen en minder bevolking

Het masterplan is niet de enige piste waar de regering op inzet om gevangenissen leefbaar te maken. Zo wordt dit jaar nog 46 miljoen euro geïnvesteerd in kleinere renovatieprojecten en betere beveiliging.

Daarnaast pakt minister Geens de overbevolking verder aan. Daarvoor wil hij meer alternatieve straffen toepassen, het gebruik van enkelbanden uitbreiden en het aantal mensen in voorhechtenis terugdringen. Tegen het einde van de legislatuur wil hij minder dan 10.000 gedetineerden in ons land.

ROEL WAUTERS