Vraag van Volksvertegenwoordiger Temmerman en Goffin over het 'boeken van de achterstallige facturen van Justitie'.

Antwoord van de Minister:

Monsieur le Président Goffin, Mevrouw Temmerman, je vous remercie de l’intérêt que vous portez à la problématique des arriérés de paiement de la justice. Il s’agit en effet d’un épineux dossier qui pèse depuis longtemps sur le fonctionnement de la justice.

Gelet op de complexiteit en de omvang is dit een permanent aandachtspunt. Enerzijds moet de achterstand in kaart gebracht en aangezuiverd. D’autre part, il faut empêcher à court et à moyen terme que ces arriérés se reproduisent.

Avec le vote, le 1er juillet dernier, du premier ajustement au budget 2015, un premier cap a déjà été franchi. Ce vote permettra d’apurer les arriérés connus au début de cette année lors de la préparation du contrôle budgétaire.

Zowel bij de opmaak van de initiële begroting als bij de aanpassing ervan heeft het Rekenhof terecht bekommernissen geuit over de problematiek van de achterstallen.

Reeds eind vorig jaar is een belangrijke inhaaloperatie gestart. Zoals destijds aangegeven zijn begrotingskredieten herverdeeld en zijn bijkomend administratieve blokkeringen opgeheven om de toen voorhanden kredieten ten volle te kunnen benutten. Voorrang is gegeven aan de betaling van de kleine schuldeisers en de oudste facturen.

Bij de aanvang van 2015 werdvastgesteld dat nog voor een totaal bedrag van 101 miljoen euro facturen nog niet konden worden betaald in 2014. Zoals het Rekenhof bevestigt ging het vooral om facturen van 2014 ten belope van 57.8 miljoen euro en van facturen van 2013 ten belope van 34.6 miljoen euro. Daarom is bij de begrotingscontrole een extra krediet gevraagd en bekomen om de achterstallen verder aan te zuiveren.

De boeking van de prestaties dient te gebeuren conform de wetgeving op de rijkscomptabiliteit en de ESR voorschriften. Deze schrijven voor om de prestaties aan te rekenen op de jaren waarop ze betrekking hebben. Voorrang is gegeven aan de betaling van de achterstallen en daarom zijn ook de nodige middelen ter beschikking gesteld.

Het aanrekeningsvraagstuk is voorgelegd aan het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR). Het instituut heeft er intussen op gewezen dat de vraag van de achterstallen van de FOD justitie analoog is aan deze die intussen reeds is ingewilligd voor gelijkaardige achterstallen van het Waals gewest. Zoals het Waals Gewest kan ook Justitie aangeven dat door de aanpassing van de boekhouding en de invoering van nieuwe infomaticasystemen en -processen een structurele oplossing wordt uitgewerkt. Het standpunt ten gronde wordt afgewacht waarbij ook rekening zal worden gehouden met het standpunt van Eurostat en de Europese Commissie.

Wat de begroting betreft zijn de nodige kredieten wel degelijk ingeschreven in de desbetreffende begrotingsartikels en worden de achterstallen op die artikels betaald. In tegenstelling tot hetgeen het Rekenhof voorhoudt zijn m.a.w. geen herverdelingsbesluiten nodig vanuit de interdepartementale provisie om de facturen in betaling te stellen.

Er wordt verder wel degelijk werk gemaakt om alle achterstallen in kaart te brengen en nieuwe te vermijden. Dit kan maar door de betere inzet en gebruik van de geïnformatiseerde boekhoudingsprogramma’s.

Les arriérés concernent surtout les frais de justice, les frais liés aux établissements pénitentiaires, notamment les soins de santé, ou encore des frais informatiques.

Des mesures spécifiques sont prises dans chaque domaine.

Pour les frais de justice, des dispositions sont prises afin d’obliger tous les cours et tribunaux à intégrer leurs factures dans le système comptable informatique développé par l’administration centrale. Dans une étape suivante, le but est de développer aussi vite que possible et de préférence à partir de 2016, la comptabilisation informatisée des « bons de commande » .

Voor de geneeskundige verzorging van de gedetineerden is er verder overleg met Volksgezondheid.

Le système comptable de l’ensemble du département est intégré dans les système FEDCOM conformément à la décision du conseil des ministres d’octobre 2014. Cette intégration se fait progressivement. Elle se réalise par un proche collaboration entre le SPF justice et le SPF budget. Cette collaboration est supervisée par un comité de direction FEDCOM spécialement mise en place à cette fin. Ce comité est constitué des membres de la direction des deux SPF justice et budget, des représentants de l’ordre judiciaire et des chefs de projet FEDCOM.

Après avoir consolidé le système budgétaire et comptable actuel ainsi que les procédure d’adjudications, le groupe de travail FEDCOM développe en ce moment les procédures à venir. Une nouvelle distribution de tâches et d’autorisations par entité est en préparation. Cette nouvelle structure doit permettre la distinction des fonctions, le renforcement du contrôle interne et le regroupement d’activités. Une fois développé, un programme de formation sera lancé en 2016 permettant la mise en œuvre de cette structure.

Om nieuwe achterstallen zoveel als mogelijk te vermijden is de FOD Justitie bezig met een aantal rationaliseringsoperaties:

• Het uittekenen van een geïntegreerd aankoopbeleid om zo schaalvoordelen te kunnen realiseren
• Bestaande contracten herzien om betere voorwaarden te kunnen bekomen
• Door prioriteiten te stellen en door uitgaven, die niet echt bijdragen tot een toegevoegde waarde aan de gewone werking, te schrappen
• In te zetten op investeringen en maatregelen, die terugverdieneffecten kunnen realiseren en daardoor minder kosten genereren
• De aan de gang zijnde digitalisering van de werking van Justitie verder te zetten en te intensifiëren.

Certes, la partie est loin d’être gagnée. Comme je l’ai dit, il s’agit d’un travail complexe et de longue haleine. Ik dank U dan ook voor de steun bij de oplossing van dit moeilijk vraagstuk.

Vraag van Volksvertegenwoordiger Özen, Goffin en De Wit over de 'detentiehuizen'.

Antwoord van de Minister:

Je connais naturellement le projet de M. Claus auquel vous faites allusion. Une réunion informelle a déjà eu lieu pour entendre son idée et sa proposition. Un certain nombre d'autres organisations sont aussi occupées à prendre des initiatives similaires et ont également expliqué leurs projets. Il s’agissait de discussions exploratoires, pour trouver l'inspiration. Une fois qu'une décision a été prise, une mission sera lancée, à laquelle tous les intéressés peuvent s’inscrire.

Je suis donc certainement ouvert à d'autres formes de détention. Je ne peux que me réjouir des projets et initiatives qui peuvent faciliter la réinsertion dans la société, parce qu'ils bénéficient à terme au détenu, mais aussi à l’ensemble de la société. Je vois dès lors cela surtout pour les prisonniers qui, par exemple, peuvent y être hébergés à la fin de leur peine dans le but de mieux les préparer à un retour dans la société. Mais je ne vois pas la moindre contradiction avec le projet Haren. D'autres établissements resteront nécessaires, et il n’y aura qu'une petite minorité qui pourront être admissibles à séjourner dans une telle maison.

Nous sommes actuellement occupés à mettre la dernière main à un nouveau masterplan III adapté. Je voudrais également me référer à mon Plan Justice (point IV.1.4., modernisation de l’infrastructure pénitentiaire), dans lequel j’explique que le masterplan existant est adapté afin de soumettre pour approbation un nouveau masterplan III. Le principe doit donc encore être approuvé. Par exemple à Haren, nous prévoyons déjà des logements avec un régime ouvert pour les femmes.

Het zal dus pas zijn op het moment dat het masterplan definitief wordt goedgekeurd dat de details van alle projecten, en ook van dit dus (timing, budget, welke procedure, etc), zullen mee gedeeld worden. Maar ik denk dat ik al duidelijk ben geweest welke richting dit zal uitgaan. Ik zal aan de regering een voorstel doen om met een pilootproject rond kleinschalige detentie te starten. Eens dit positief wordt geëvalueerd kunnen desgevallend nog bijkomende projecten worden voorzien. Wat de andere projecten betreft van het masterplan III zal ik u zeer binnenkort meer informatie kunnen geven. Ik leg momenteel de laatste hand aan het dossier, samen met collega Jambon die bevoegd is voor de Regie der Gebouwen.

Vraag van Volksvertegenwoordiger Lahaye-Battheu over de commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders'.

Antwoord van de Minister:

In 2012 werd er 17,09 miljoen euro, in 2013 24,2 miljoen euro en 2014 26,28 miljoen euro ontvangen. Er werden respectievelijk 1.243 1.202 en 1.273 verzoekschriften ingediend in de laatste 3 jaar. In 2012 werden 1.384 beslissingen genomen. In 2013 en 2014 waren dat er respectievelijk 1.203 en 1.265. Daarvan waren er 961 positief in 2012; en 804 en 895 in 2013 en 2014. De uitgaven van 2012 bedroegen 9,51 miljoen euros, deze van respectievelijk 2013 en 2014 bedroegen 7,99 en 9,29 miljoen eur.

Ik heb aan de Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders (hierna de Commissie) gevraagd om een aantal voorstellen te doen tot wijziging van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, wat de Hulp van de Staat aan de slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders betreft.

Ik heb deze voorstellen recent ontvangen en er werd onder meer voorgesteld om het in de wet voorziene maximum van 62.000 euro voor (hoofd)hulp en aanvullende hulp te verdubbelen.

Daarnaast wordt voorgesteld de categorie van slachtoffers voorzien in artikel 31, 3° van de wet gevoelig uit te breiden. De ouders en de personen die voorzien in het onderhoud van het minderjarig slachtoffer van een opzettelijke gewelddaad, zijn een nieuwe categorie in de kring van rechthebbenden op een financiële hulp sinds de wet van 26 maart 2003. Echter andere familieleden of personen die onder één dak wonen worden ook geconfronteerd met de gevolgen van een gewelddaad gepleegd op een familielid of een persoon met wie zijn samenwonen. Men denke hierbij aan de echtgenoot wiens echtgenote zwaar mishandeld werd zonder dat zij hierdoor overleed. Gebruikelijk kan de echtgenoot ook in eigen naam een schadevergoeding bekomen van de rechtbank voor het leed ten gevolge van de aan zijn echtgenote overkomen feiten. Het is dan ook billijk om aan deze personen, die geen rechtstreekse slachtoffers zijn, de mogelijkheid te bieden om een aanvraag tot het bekomen van een financiële hulp tot de Commissie te richten.

Er wordt eveneens voorgesteld om een aantal schadeposten toe te voegen aan de limitatieve lijst van artikel 32.

Een uitbreiding van de misdrijven die in aanmerking komen wordt niet overwogen. De wet van 1985 maakt gebruik van het begrip “opzettelijke gewelddaden”, wat alle vormen van opzettelijke geweldpleging omvat. Zo komt seksueel geweld, zoals verkrachting of aanranding van de eerbaarheid, in aanmerking voor financiële hulp. Door een conceptuele definitie te gebruiken, komen ook automatisch nieuwe strafbaarstellingen inzake geweld in aanmerking zonder dat de wet telkens moet aangepast worden. Toen de verminking van de genitaliën van een persoon van het vrouwelijk geslacht (art. 409 Sw.) strafbaar gesteld werd, was het niet nodig om de wet van 1985 aan te passen omdat de nieuwe strafbaarstelling in het begrip “opzettelijke gewelddaad” paste. Ik merk nog op dat de slachtoffers waarvan de dader niet bekend is, al zeer lang in aanmerking komen voor een financiële hulp.

Er is geen zicht op de herkomst van de ontvangsten. Deze vraag is voor mijn collega, de heer Minister van Financiën. Wat de uitgaven betreft, is er een project gestart om de aard van de misdrijven te verwerken.