Wie geen geldige reden heeft om op zijn eigen proces afwezig te zijn, kan binnenkort niet meer in verzet gaan tegen de uitspraak van de rechter om zo een nieuw proces te krijgen. Dat is een van de maatregelen die minister van Justitie Koen Geens (CD&V) gaat treffen om justitie eenvoudiger en efficiënter te maken.
Een verdachte die niet opdaagt voor zijn proces, kan altijd in verzet gaan waardoor het proces wordt overgedaan. Als de verdachte dan toch veroordeeld wordt, krijgt hij nog altijd de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan. Dezelfde zaak kan zo tot vier keer toe behandeld worden.
"Dat zijn een hele hoop rechtsmiddelen die alleen maar gerechtvaardigd zijn als de verdachte de kans niet heeft gekregen om aanwezig te zijn op het proces; omdat de verdachte in een buitenlandse gevangenis zit, omdat hij ziek is of omdat hij de dagvaarding niet heeft gekregen", vertelt Geens aan VRT Nieuws. "Vanaf volgend jaar kan enkel diegene met een goede reden verstek geven, wie die niet heeft kan enkel nog in hoger beroep gaan." Vorige maand nog hadden de procureurs-generaal er op gewezen dat sommigen de verzetsprocedure misbruiken om hun zaak extra lang te laten aanslepen.
"Justitie vereenvoudigen en moderniseren"
In interviews met "De Standaard", "De Tijd" en "De Morgen", haalt Geens nog wat andere veranderingen aan die hij wil doorvoeren. Die zullen samenkomen in een "potpourri-wet", die tegen het einde van 2015 moet klaar zijn. "Ik ga daarmee een aantal zaken eenvoudiger maken, zodat er op een minder ouderwetse manier gewerkt wordt."
Zo mag er tussen dagvaarding en uitspraak maximaal nog een jaar zitten, vertelt Geens in "De Standaard". Zowel in eerste aanleg als in beroep mag een proces niet meer eindeloos uitlopen. Als de kwestie namelijk te lang aansleept, neemt ook het risico op verjaring of vrijspraak door overschrijding van de redelijke termijn toe. Ook de duur van het vooronderzoek bij het parket en het gerechtelijk onderzoek zou korter moeten volgens de minister. "Het valt mij altijd op hoe in andere landen complexe misdaden snel voor de rechter komen, kijk maar naar het proces van Anders Breivik in Noorwegen."
Gespecialiseerde speurdersteams voor financiële criminaliteit
Ook de strijd tegen de financiële en economische criminaliteit zal worden opgevoerd, dat zegt de minister in "De Tijd". In de vijf grote rechtsgebieden van ons land (Antwerpen, Gent, Brussel, Luik en Bergen) wil Geens vijf grote gespecialiseerde speurdersteams inzetten.
"De complexe financiële criminaliteit vergt veel meer expertise en anticipatie. Ons strafrecht is gemaakt voor het gewone misdrijf, niet voor de georganiseerde misdaad of voor de gesofisticeerde misdaad", aldus de minister. Om de gespecialiseerde teams te versterken zal er wellicht geschoven worden met het bestaande personeel binnen de federale gerechtelijke politie, aangezien er door de federale besparingen geen extra mankracht voor justitie mogelijk is.
Daarnaast kondigt Geens in de krant ook een beter systeem aan voor gedupeerde consumenten of voor slachtoffers van massaschade. "Die moeten binnen een redelijke termijn een effectieve schadevergoeding krijgen." De minister wil daarvoor een procedure uitwerken voor collectieve schadeclaims tegen ondernemingen.
"Ik hoop dat tax shift toch nog lukt"
In het interview met "De Morgen" blijft Geens dan weer de tax shift verdedigen, ook al had premier Charles Michel (MR) vorige week nog gevraagd om die discussie enkel in de ministerraad te voeren.
"Lux Leaks, Marc Coucke en de brede sociale onrust hebben ervoor gezorgd dat het klimaat volledig is omgeslagen", zegt Geens. "De tax shift houdt de werkgelegenheid in je land. De rechterzijde weet bovendien ook wel dat er een stuk waarheid zit in die tax shift. De EU, de OESO en het IMF gaan trouwens ook in dezelfde richting."
Ook de begroting voor Justitie kwam even aan bod.