Minister van Financiën Koen Geens is een wijs, slim en welbespraakt man. Maar de verkiezingsuitslag van 25 mei voorspellen kan hij nog niet. De Vlaamse partij die het grootst wordt, moet volgens Geens wel de ambitie hebben om de premier te leveren. Heeft hij dan iets tegen Elio Di Rupo? Geenszins. "Hij is een heel goede premier. Later zal blijken hoe goed hij en zijn regering wel waren", zegt de minister. Maar waarom dan wel? "Ik stel langs Vlaamse kant een toenemende desinteresse vast voor het federale niveau, net omdat een Franstalige de regering leidt. Dat is geen goede zaak voor dit land.

"U voelt zich duidelijk in uw sas als minister van Financiën.
"Ik voel me altijd goed. Minister zijn is een job als een ander. Maar lukt wat je doet, dan is dat fijn. U trekt de CD&V-lijst voor de Kamer in Vlaams-Brabant. Dat kan men zien als een definitieve keuze voor de politiek."Ik doe heel graag wat ik nu doe. Ik heb in het jaar dat ik nu minister ben veel kunnen realiseren. Maar of dit een definitieve keuze is? Kijk, ik ben 56 jaar en ben van plan om nog even te leven. In dat perspectief is niets definitief. Het enige wat ik nu weet, is dat ik ook de volgende vijf jaar aan politiek zal doen.. Dat ik dat op een geëngageerde wijze zal doen en tegelijk ook met veel plezier. Ik zou niet weten wat ik beter kan doen.

"U zou opnieuw uw advocatenkantoor Eubelius kunnen leiden.
"Ik heb dat twintig jaar gedaan. Eubelius is nu een volwassene die op eigen benen kan staan.

"Toen u een jaar geleden in de politiek stapte, liet u nog in het midden wat u na deze legislatuur zou doen.
"Politiek is een volatiele stiel. Je weet op voorhand niet zeker of je het aankan en of het je zal bevallen. Je hebt enkel een vermoeden. Ik ben ook behoedzaam begonnen. Ik had nog zoveel te leren. Hoe omgaan met de collega's? Hoe omgaan met de pers? Eén les heb ik alvast geleerd: je moet niet zo bang zijn voor de waan van de dag. Alles komt, alles gaat..

"U was in de Vlaamse regering kabinetschef van minister-president Kris Peeters. Nu bent u minister in de federale regering. Wat is het verschil tussen die twee regeringen?
"Op Vlaams niveau zijn de processen veel meer geordend en is er een sterkere rol weggelegd voor de administratie. De federale regering, hoe zal ik het omschrijven, is iets sportiever in die zin dat het er iets ruwer aan toegaat. De impact van de administratie is kleiner, de politici kunnen autonomer beslissingen nemen.

"Wat is het beste?
"De Vlaamse aanpak waarborgt meer continuïteit over de legislaturen heen, is planmatiger. Het is niet altijd opnieuw beginnen. Op federaal niveau kan men dan weer sneller de steven wenden wanneer dat nodig is. De combinatie van de twee zou ideaal zijn. Persoonlijk werk ik goed samen met mijn administratie. Ik apprecieer hun adviezen. Maar er is ook nog altijd zoiets zoals de primauteit van de politiek. Het zijn de politici die moeten beslissen en daarop door de kiezer worden afgerekend.

"Wat is het verschil tussen politiek en advocatuur?
"Mensen zijn overal dezelfde. Maar het speciale aan de politiek is dat politici een publieke rol hebben en veel media-aandacht krijgen. Daar moet je rekening mee leren houden. Hoe zullen de media de zaken brengen? Wat zal de perceptie zijn? Politici gebruiken de pers soms ook om boodschappen in de markt te zetten.

"En daar bent u heel sterk in?
"Wat bedoelt u?

"U slaagt erin om belastingverhogingen te verkopen als belastingverlagingen. Ik denk dan aan de verhoging van de roerende voorheffing op de liquidatiebonus (de bonus is het geld dat een ondernemer uit zijn bedrijf haalt wanneer hij dat liquideert).
"Nu moet ik u tegenspreken, ik heb nooit gezegd dat we de liquidatiebonus minder zouden belasten. Ik heb altijd gezegd dat tijdens een lange overgangsperiode van een jaar en vijf maanden de reserves uit het verleden nog altijd belast worden aan het oude tarief van 10 procent. Daarna geldt het hogere tarief van 25 procent.

"Waarom heeft Gwendolyn Rutten zich dan geëxcuseerd voor deze pestbelasting?
"Ik zal me altijd excuseren wanneer ik een persoon gekwetst heb. Maar ik zal me nooit excuseren voor een maatregel die we als regering collectief beslist hebben zoals deze. Integendeel, ik zal die maatregel blijven verdedigen zoals ik alle maatregelen van mijn collega's zal blijven verdedigen.

"Kortom, Gwendolyn Rutten is niet collegiaal.
"Die conclusie laat ik voor uw rekening.

"U bent lijsttrekker en wordt zeker verkozen. Dus blijft u ook in de volgende regering minister van Financiën.
"Ik zou heel graag blijven doen wat is nu doe. Het is een wens. Helaas heb ik geen enkele impact op de vorming van de volgende regering. Zal de CD&V er nog bij zijn? Zal mijn partij de portefeuille van Financiën kunnen claimen? Zal de CD&V dan aan mij denken? Allemaal vragen waarop niemand nu een antwoord heeft.

"Laten we even veronderstellen dat u op post blijft. Wat moet er tijdens de volgende legislatuur gebeuren op Financiën?
"Ik zie twee heel belangrijke dossiers. De eerste is de afronding van de hervorming van de administratie van Financiën. Die moet de dienst efficiënter maken. Hans D'Hondt is daar volop mee bezig. Het tweede grote dossier is uiteraard de modernisering en vereenvoudiging van ons belastingrecht. Dat moet nu maar eens gebeuren. Alle partijen zijn het daarover eens.

"Waar denkt u dan aan?
"Ons belastingstelsel is heel complex. Vereenvoudiging betekent dat we het mes moeten zetten in de fiscale aftrekken, die nu al oplopen tot zo'n 60 miljard euro. Dat is niet zo gemakkelijk omdat we tegelijk de fiscale druk in het oog moeten houden. Bovendien is het zo dat de regio's meer fiscale bevoegdheden krijgen dankzij de zesde staatshervorming. Ook daar moeten we rekening mee houden.

"Er moet ook een verschuiving in de belastingen komen om te komen tot minder lasten op arbeid.
"Dat is absoluut nodig om onze concurrentiepositie te versterken. Hoe we dat gaan doen? Daarvoor verwijs ik u naar het 3D-plan van mijn partij. We willen de lasten op arbeid met drie miljard verminderen en ervoor zorgen dat de mensen drie miljard meer inkomen hebben door de belastingvrije som op te trekken. Het geld daarvoor moet komen van herschikkingen in het btw-tarief en van hogere accijnzen op tabak en diesel, besparingen en terugverdieneffecten.

"Hoe ver staat u met het Arco-dossier?
"De Raad van State heeft de twee koninklijke besluiten over de staatswaarborg voor de Arco-spaarders gevalideerd. Tegelijk heeft de Raad van State twee prejudiciële vragen gesteld aan het Grondwettelijk Hof. We wachten op de uitspraak. Daarna kan de Raad van State het licht definitief op groen zetten, waarna de Europese Commissie zich nog moet uitspreken. Ik heb vertrouwen in een goede afloop.

"En als dat niet zo zou zijn, heeft u dan een Plan B?
"Ik denk altijd over alles na. Ook daarover. Er zit van alles in mijn hoofd. Meer wil ik daarover nu niet zeggen.

"Met uw Bankenplan heeft u niet kunnen bereiken wat u wenste.
"Toch wel! Dinsdag beginnen in het parlement de discussies over het Bankenplan. Ik ben er gelukkig mee. Het houdt het midden tussen enerzijds een goede bescherming van de spaarders en anderzijds het belang van de banken. Er komt wel een afscheiding van de spaaractiviteiten, maar enkel in zustervennootschappen.

"De volkslening is geen groot succes..
"Is 788 miljoen euro geen mooi resultaat? De rente is laag. Oudere mensen met geld vinden dat een probleem. Jongere mensen die een huis willen bouwen vinden dat dan weer heel interessant. Wanneer men hier rekening mee houdt, dan doet de volkslening het behoorlijk goed.

"Zou u de volkslening hebben uitgevonden?
"Mijn voorstel was een uitbreiding van de vrijstelling van roerende voorheffing tot 1.880 euro op alle vormen van sparen. Dus niet enkel het spaarboekje maar bijvoorbeeld ook obligaties en zelfs aandelen. Mocht ik minister van Financiën blijven, dan zal ik dat opnieuw voorstellen. Het staat trouwens met zoveel woorden in het CD&V-programma.

"De bedrijfsvoorheffing op inkomen uit arbeid is veel te hoog. Dat komt neer op een permanente en bovendien ook nog eens renteloze lening van wie werkt aan de staat. Wat gaat u daaraan doen?
"De belastingaangifte loopt tot 30 juni en vanaf september beginnen we met terugbetalen. De laatste tien jaar is de terugbetaling van jaar tot jaar versneld. We hopen nog beter te doen door nog meer te informatiseren.

"Heeft de regering-Di Rupo goed gewerkt?
"Absoluut. Dat zal later blijken. Kijk maar naar de verwezenlijkingen: het eenheidsstatuut, hervormingen bij justitie en openbaar ambt, twaalf procent minder ambtenaren, de Bankenwet, de zesde staatshervorming en de splitsing van B-H-V. Ook zijn de begroting en de overheidsschuld onder controle, stijgen de effectieve pensioen- en de prepensioenleeftijd en dalen de werkloosheidsuitkeringen nu in de tijd. Ik kan nog een hele tijd doorgaan. We hebben dat allemaal gerealiseerd in iets meer dan twee jaar, met een regering met zes partijen onder moeilijke sociaaleconomische omstandigheden. Hebben we goed gewerkt? Ja!

"Conclusie: Di Rupo I moet vervellen in Di Rupo II.
"Wat we vooral nodig hebben de komende vijf jaar, is een stabiele regering om de sociaaleconomische hervormingen aan te pakken. En deze keer ook met een Vlaamse meerderheid binnen die regering.

"En Di Rupo moet premier blijven.
"Ik kan de verkiezingsuitslag niet voorspellen. Maar mocht een Vlaamse partij voldoende groot zijn om de premier te kunnen leveren, dan denk ik dat het niet slecht zou zijn dat die Vlaamse partij dat ook doet. Nu hebben we een Franstalige premier. Dat leidt bij een aantal partijen tot desinteresse voor wat de federale regering doet. Het is voor hen een alibi om nog enkel kritiek te hebben op die federale regering.

"Wie moet de CD&V als premier naar voren schuiven als de partij daar voldoende groot voor is.
"Ik heb niemand in gedachten. De vraag is op dit ogenblik niet relevant.

"Is een regering met N-VA mogelijk?
"Als op Vlaams niveau een regering met N-VA mogelijk is, waarom zou dat dan niet mogelijk zijn op federaal niveau?

"Wat zijn de uitdagingen voor de volgende federale regering?
"Verder gaan op de ingeslagen weg. Zorgen dat ons land en onze regio's opnieuw competitief worden. En tegelijk aantrekkelijk blijven op sociaal vlak. Heel belangrijk daarbij is dat het sociaal klimaat goed blijft, anders zijn belangrijke sociaaleconomische hervormingen niet mogelijk.

"Men kan dit ook zien als een schuldbekentenis: deze regering heeft onvoldoende hervormd.
"Kijk, wanneer een vijftiger ziek wordt, dan proberen de dokters hem te stabiliseren. Pas daarna volgen de structurele en duurzame oefeningen. Wij hebben de Belgische patiënt gestabiliseerd met een eerste reeks hervormingen en door de overheidsfinanciën onder controle te houden. Nu is het tijd voor de structurele oefeningen om zo onze economie opnieuw voor twintig, dertig jaar duurzaam te maken. Voor dit jaar voorspelt men een economische groei van 1,4 procent, voor volgend jaar zelfs 1,7 procent. Dat kan ons helpen.

"Komt er een verklaring tot herziening van de grondwet?
"CD&V is geen vragende partij voor een zevende staatshervorming. We zullen de komende jaren onze handen vol hebben met de uitvoering van de zesde. Toch lijkt het mij zinvol om minstens grondwetsartikel 195 (het artikel dat handelt over hoe de grondwet veranderd kan worden) vatbaar te verklaren voor herziening. Al was het maar om te kunnen voldoen aan een nieuwe Europese richtlijn of om correcties te kunnen aanbrengen aan de zesde staatshervorming, wanneer we bij de uitvoering vaststellen dat er bepaalde problemen zijn die we over het hoofd zagen.

Eric DONCKIER / Dirk CASTREL