Minister van Financiën Geens stelt maandag op het kernkabinet drie belangrijke hoofdstukken uit de nieuwe bankenwet voor: regels die de speculatieve activiteiten van banken aan banden leggen, regels over de bonussen voor de topbankiers en regels over de spaarfiscaliteit. Aan de teksten wordt dit weekend nog volop geschaafd. Maar uit informatie die De Tijd inzamelde, is toch al duidelijk welke richting het uitgaat.

Beperking speculatie
Het voorstel van Geens houdt geen splitsing in van zakenbanken en depositobanken. De banken in België zullen in hun marktenzalen nog altijd tradingactiviteiten mogen uitoefenen voor eigen rekening. Maar die activiteiten worden fel beperkt. Ten eerste zullen de banken verplicht worden om tegenover de handel voor eigen rekening een forse proportie eigen middelen aan te houden. Dat zal een rem zetten op de ontwikkeling van die activiteiten. Als de eigen tradingactiviteiten bovendien een bepaald plafond overschrijden, worden de banken verplicht die activiteit af te zonderen in een aparte vennootschap. Over de hoogte van dat plafond wordt nog gediscussieerd. Maar het ziet ernaar uit dat het niet hoog zal zijn. In de teksten die circuleren, is sprake van een maximaal plafond van 2,5 procent van het eigen vermogen van de banken - het kan ook lager zijn. Voor de meeste Belgische banken is het momenteel geen probleem om onder dat plafond van 2,5 procent te blijven. Maar het maakt wel elke groei in de tradingactiviteiten onmogelijk als de economische conjunctuur weer aantrekt. En, zo luidt het in financiële kringen, voor de Belgische banken is het geen realistische optie om de handel voor eigen rekening in een apart filiaal onder te brengen, omdat de financieringskosten dan te hoog zijn. In de teksten die circuleren is sprake van nog andere belangrijke beperkingen. Zo zou er een totaal verbod komen op handel in afgeleide financiële producten die betrekking hebben op voedingsgrondstoffen(bijvoorbeeld graanfutures). Het is ook mogelijk dat de banken het verbod krijgen opgelegd om hefboomfondsen of private-equityfondsen te financieren. Dat laatste zou betekenen dat de investeringsmaatschappij Gimv niet meer terechtkan bij Belgische banken om bepaalde van haar investeringen te helpen financieren.

Verbod op bonussen
In het luik over de remuneratie, dat gebaseerd is op een Europese richtlijn, wordt het variabele loon voor de bankiers beperkt tot ten hoogste één keer het vaste loon. Zoals in het regeerakkoord is afgesproken komt daarbovenop ook een verbod om bonussen toe te kennen aan de toplui van banken die staatssteun genieten. Geens stelt echter voor om uitzonderingen toe te staan op dat principe, na goedkeuring door de Nationale Bank, bijvoorbeeld voor banken die het door Europa opgelegde herstelprogramma volledig hebben afgewerkt. Over die uitzonderingen wordt in de regering nog gediscussieerd.

Hervorming spaarfiscaliteit
Geens heeft al gezegd dat hij voorstelt het fiscaal gunstregime voor spaarboekjes uit te breiden naar andere spaar- en beleggingsproducten, binnen een korf van 1.880 euro beleggingsopbrengsten. De discussie gaat nog over de vraag of het gunstregime ook zou gelden voor aandelendividenden, en over de timing van de hervorming.